Bron: STIGAS
De agrarische sector staat al jaren in de top drie van sectoren met de meeste bedrijfsongevallen. ,,Vaak gaat het mis op kleine, zelfstandige bedrijven, waar de boer hulp krijgt van gezinsleden en soms nog een opa”, beaamt ook onderzoeker Tanja de Jong van Stigas.
In 2021 vonden er 10 dodelijke ongelukken plaats en in 2019 en 2020 ging het om 8 slachtoffers per jaar. De jaren ervoor lagen de aantallen hoger. Gemiddeld 13 per jaar de afgelopen 10 jaar. Deze verschrikkelijke gebeurtenissen halen de krant. Naast deze dodelijke ongelukken gebeuren er ook nog veel ernstige en minder ernstige ongevallen, waarbij werkenden wel gewond raken en tijdelijk of langdurig niet kunnen werken. Bij de huidige cijfers willen we ons absoluut niet neerleggen. Veiligheid moet top of mind zijn.
De factsheets, aan het einde van dit artikel vermeld, geven inzicht in de ongevallenstatistieken voor verschillende sectoren.
STIGAS maakt gebruik van de volgende bronnen:
• Dodelijke ongevallen (registratie Stigas)
• Ongevalsonderzoeken Stigas (registratie Stigas)
• Verzuim (registratie Stigas/Sazas)
Deze informatie kan o.a. gebruikt worden in het kader van de Veiligheidsladder en activiteiten om te leren van ongevallen. Zelf (bijna) ongevallen registreren kan ook met de RIE van Stigas. Zo bouwen we een overzicht op voor de totale sector.
Lees meer informatie over ongevallen en tools op de site van STIGAS veilig op 1 .
Rundveehouders lopen vaker letsel op bij een aanval of beknelling door een koe, omdat die door fokprogramma’s zwaarder zijn geworden. Daardoor komen bijvoorbeeld een trap of kopstoot harder aan.
Dit blijkt uit een enquête van Stigas, een organisatie die de agrarische en groene sector helpt om veiliger te werken. In totaal hebben 109 rundveebedrijven aan de peiling meegedaan. Het betrof met name melkveehouders. De helft van de rundveeboeren geeft aan dat er incidenten waren op hun bedrijf in de vijf jaar voor het onderzoek. Uitgaande van de meest ernstige ongevallen, liep bij ruim 40 procent van deze ongelukken iemand letsel op.
De boeren meldden vooral kneuzingen en breuken in zowel armen als benen, stelt preventie-adviseur Wim Klaucke van Stigas. ,,Bij 39 procent kwam dit door een kopstoot; bij 27 procent door trappen en bij 14 procent doordat het dier uitgleed. Klaucke stelt dat zoiets meestal gebeurt in de ligbox of melkstal. ,,Koeien kunnen onverwacht een kopstoot geven en als die terechtkomt in je romp of op je borstkas, kan dit leiden tot inwendige bloedingen. Ook willen koeien weleens achteruit trappen of uitglijden op de natte roosters.”
Van de ondervraagde boeren denkt 40 procent dat dergelijke ongelukken toenemen, ongeveer een kwart denkt van niet en ruim een derde weet het niet. Ze noemen een paar ontwikkelingen die voor meer ongelukken zouden zorgen: door fokprogramma’s worden koeien steeds groter en/of wilder, de werkdruk is toegenomen en bedrijven worden groter met meer vee, maar met minder contact met de dieren.
Statistisch gezien is deze indruk niet te onderbouwen omdat er geen cijfers van zijn. Ook geven boeren het niet altijd door aan de Arbeidsinspectie als ze gewond zijn geraakt. Stigas weet wel dat er in de periode 2013-2021 in totaal 48 dodelijke ongevallen waren in de dierhouderij. De meesten ongelukken gebeurden met rijdende machines (44 procent) en met dieren (24 procent), vooral in de sectoren melkvee en graasdieren.
Gewicht
Stigas heeft nader onderzoek gedaan naar 23 ernstige ongevallen in de dierhouderij tussen 2016 en 2020. Bij tien ongelukken waren dieren de oorzaak, meestal een koe of stier. Het ging om ‘beknelling/fysiek contact’. Klaucke: ,,Een koe weegt zo’n 600 kilo. Als je dat gewicht tegen je aan krijgt, hebben wij daar als mensen nog maar weinig tegenin te brengen.”
| Download | Titel |
| Download | Factsheet Ongevallen Bos en Natuur 2021 |
| Download | Factsheet Ongevallen Dierhouderij 2021 |
| Download | Factsheet Ongevallen Groen, grond en infrastructuur 2021 |
| Download | Factsheet Ongevallen Glastuinbouw 2021 |
| Download | Factsheet Ongevallen Hoveniers en groenvoorziening 2021 |
| Download | Factsheet Ongevallen Open teelten 2021 |