17-07-2015
In een recente uitspraak, zie hieronder, staat de vraag centraal of een boete kan worden gematigd als de werkgever een veilige werkwijze heeft ontwikkeld en voldoende instructies heeft gegeven, maar de werknemers deze instructies niet naleven.
Dat ook nuttige lessen kunnen worden getrokken uit uitspraken die niet direct op asbest zien, bewijst de recente uitspraak van de Afdeling van 1 juli 2015. Wat deed zich hier voor?
Feiten
Op 23 november 2012 waren vier werknemers bezig met het plaatsen van een hekwerk rond een parkeerplaats. Bij het graven van een gat in de grond werd door een kraanmachinist een elektriciteitskabel losgetrokken uit een stopcontact voor buitengebruik. Een voorman van de werkgever heeft de aanwezige medewerkers mondeling genstrueerd van de bekabeling af te blijven. Een van de werknemers heeft geprobeerd de losgetrokken kabel opnieuw aan te sluiten. Hij is hierbij onder spanning komen te staan en als gevolg daarvan overleden.
De minister heeft daarop aan de werkgever een bestuurlijke boete van 11.250,00 opgelegd, omdat de werkgever volgens de minister artikel 3.5, derde lid, van het Arbobesluit heeft overtreden. De losgetrokken elektriciteitskabel was namelijk niet spanningsloos gemaakt.
Oordeel rechtbank
De rechtbank oordeelde dat de werkgever niet voldeed aan de eerste grond voor matiging zoals opgenomen in artikel 1, elfde lid, aanhef en onder 1, van de Beleidsregel boeteoplegging arbeidsomstandighedenwetgeving. Op die grond wordt de boete niet gematigd.
In aanvulling op het beleid zag de rechtbank echter wel aanleiding de boete op grond van artikel 5:46, tweede lid, van de Awb te matigen tot een bedrag van 5.000,00. Daartoe heeft de rechtbank onder andere van belang geacht dat de werkgever met de door haar opgestelde risico-inventarisatie en -evaluatie een veilige werkwijze heeft ontwikkeld die voldoet aan de vereisten van de Arbeidsomstandighedenwetgeving.
De minister stelde tegen deze uitspraak hoger beroep in omdat hij van mening is dat de rechtbank de boete ten onrechte heeft gematigd. Hiertoe voert hij aan dat de inspanningen van de werkgever slechts tot matiging kunnen leiden als hierdoor het naleven van Arbowet en -regelgeving wezenlijk dichterbij is gebracht.
Oordeel Afdeling
De Afdeling overweegt ten eerste dat zij zonder terughoudendheid beoordeelt of de boete voldoet aan de eisen of sprake is van een evenredige sanctie.
Daarnaast overweegt de Afdeling dat de werkgever in dit geval duidelijk heeft geregeld dat zijn personeel geen werkzaamheden mocht uitvoeren aan elektrische installaties. In de taakrisicoanalyse voor monteurs stond dat bij schade aan kabels en leidingen derden moeten worden ingeschakeld. Door cursussen en toolbox-meetings houdt de werkgever de kennis over veilig werken van werknemers actueel. De voorman was bovendien genformeerd over de aanwezigheid van een kabel ter plekke van het werk. Hierover was ook in het werkdossier een opmerking gemaakt.
De Afdeling oordeelt vervolgens dat de werkgever de risicos van de werkzaamheden waarbij de overtreding zich heeft voortgedaan voldoende heeft genventariseerd, een veilige werkwijze heeft ontwikkeld en voldoende instructies heeft gegeven. Dat die ter plekke niet zijn nageleefd doet, anders dan de minister meent, niet aan die inspanningen af. Reeds hierom heeft de rechtbank terecht, zij het op andere gronden, de opgelegde boete gematigd tot een bedrag van 5.000,00.
Advies
Uit deze uitspraak blijkt dat het voor de vraag of een boete moet worden gematigd niet van belang is of werknemers voldoen aan de instructies die de werkgever heeft gegeven. Bij matiging ligt de nadruk dus op de inspanning die de werkgever heeft verricht. Niet of de werknemer deze instructie heeft opgevolgd. Het is onze ervaring dat deze situatie zich vaak voordoet in de praktijk. Vandaar dat deze uitspraak van groot belang is, ook voor werkgevers in de asbestbranche.
Matiging boete? Dacht het niet!
Bron: arbo-online.nl
Een hand raakt bekneld tussen een vrachtwagendeur en een pilaar. De bestuursrechter matigt de boete van 18.000 euro. Dacht het niet, zegt de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Een (ingeleende) chauffeur wil een collega helpen om diens aan de zijkant vastgezette, openslaande achterdeur van de vrachtwagen te sluiten. Door ruimtegebrek is die deur niet meteen na het laden te sluiten, daarom rijdt de wagen langzaam vooruit.
De inleenchauffeur raakt met zijn linkerhand bekneld tussen de vrachtwagendeur en een steunpilaar van de overkapping van het laadstation (zie de casus in Te barre boete voor beknelling?). Er volgt een dag en een nacht opname in het ziekenhuis. De inspectie SZW legt de inlenende werkgever een boete op van 18.000 euro wegens overtreding van art. 3.17 Arbobesluit: beknellingsgevaar voorkomen of zoveel mogelijk beperken. Bezwaar faalt, maar in beroep reduceert de bestuursrechter de boete tot 12.000 euro. Zowel minister als werkgever gaan in hoger beroep.
Discretionaire bevoegdheid bij oplegging boete
Volgens de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (verder: de Afdeling) heeft de minister een discretionaire bevoegdheid bij het opleggen van een boete. Wel moet hij daarbij rekening houden met de omstandigheden. De boete moet zodanig worden vastgesteld dat het bedrag passend en geboden is en leidt tot een evenredige sanctie. De matigingsgronden staan in artikel 11 van de Beleidsregel boeteoplegging arbeidsomstandighedenwetgeving.
Ten onrechte matigingsgrond toegepast
De inspanningen van de werkgever om de veiligheid van het personeel te beschermen, vormen geen reden tot matiging. Daarmee had hij immers geen veilige werkwijze ontwikkeld om beknellingsgevaar te voorkomen. Het feit dat het slachtoffer maar kort in het ziekenhuis heeft gelegen en geen blijvend letsel heeft overgehouden, is evenmin reden tot matiging. Het slachtoffer heeft tien maanden niet kunnen werken, waarmee toepassing van de Beleidsregel niet tot een onevenredig hoge boete heeft geleid. De Afdeling oordeelt dat de rechtbank daarin ten onrechte aanleiding heeft gezien om de boete te matigen.
Boetebedrag blijft in stand
De werkgever acht het praktisch onmogelijk om alle risico’s op de laad- en losplaats in kaart te brengen. Ook zou het letsel minder erg zijn geweest als het slachtoffer de voorgeschreven handschoenen had gedragen. Dan zou ziekenhuisopname (en daarmee de verhoging van de boete) wellicht niet nodig zijn geweest. De Afdeling stelt vast dat het veelvuldig overleg over de beperkte ruimte onder de overkapping nooit heeft geleid tot aanpassing van de situatie. Daarnaast had het dragen van handschoenen het letsel niet kunnen voorkomen. Het beroep van de minister is gegrond, dat van de werkgever wordt afgewezen. Het boetebedrag van 18.000 euro blijft gehandhaafd.
Bron: Raad van State, 9 november 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2974
Auteur: Rob Poort | Bureaupoort.nl
Inspectie SZW moet arboboetes matigen
De Raad van State heeft Inspectie SZW met succes gedwongen om in bepaalde gevallen de boetebedragen te matigen. Het gaat om boetes die de Inspectie oplegt aan werkgevers die zich niet aan de Arbowet houden. De Raad vindt het niet ‘fair’ dat een werkgever die zich inspant om aan de wet te voldoen, dezelfde boete krijgt als een werkgever die helemaal niets doet.
De Raad heeft aanpassing afgedwongen van de beleidsregels die Inspectie SZW hanteert om boetes in het kader van de Arbowet al dan niet te matigen. De kritiek van de Raad kwam aan het licht in een recente uitspraak. Hierin oordeelde deze instantie dat een werkgever ten onrechte een boete van € 18.000 had gekregen voor onveilig werken op hoogte. In de voorafgaande beroepszaak had de rechter ook al geoordeeld dat € 6.000 boete zou volstaan, maar tegen dit oordeel ging minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in hoger beroep. Is uw werkgever het niet eens met een boetebeschikking van Inspectie SZW, dan kan hij middels een bezwaarschrift (tool) bezwaar maken.
Inspanningen werkgever moeten meetellen bij hoogte boete
De werkgever kon aantonen dat zijn beleid in orde was: hij had op de dag van de overtreding alleen onvoldoende toezicht gehouden. De Staat voerde aan dat de werkgever op de bewuste dag de onveilige werkwijze had geaccepteerd. Volgens (toen nog) artikel 1 lid 11 van de Beleidsregel boeteoplegging arbeidsomstandighedenwetgeving zou dit al zijn andere inspanningen waardeloos maken. De Raad van State vond echter dat de inspanningen van de werkgever altijd moeten worden meegewogen. Het betreffende lid is nu ingetrokken met de bedoeling het snel te vervangen.
Raad van State, 8 juli 2015, ECLI (verkort): 2136