Overgenomen van:www.KWF
Jaarlijks krijgen zeker 7.000 Nederlanders kanker door blootstelling aan schadelijke stoffen of uv-straling op het werk. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van TNO in opdracht van KWF Kankerbestrijding. Bij tweederde van deze diagnoses gaat het om huidkanker. Voor longkanker is beroepsmatige blootstelling zelfs in ruim 1 op de 10 gevallen de oorzaak. KWF-directeur Dorine Manson: “Niemand zou kanker moeten krijgen door het werk. Deze cijfers laten zien dat we daar nog ver van verwijderd zijn.”
Met deze studie brengen TNO en KWF in kaart hoeveel mensen in Nederland kanker krijgen door blootstelling op het werk, in de meest nauwkeurige schatting tot nu toe. Toch wordt het aantal kankerincidenties in het rapport waarschijnlijk onderschat. “Omdat we slechts zes risicofactoren hebben onderzocht, ligt het werkelijke aantal kankerdiagnoses naar verwachting hoger,” legt KWF-directeur Dorine Manson uit.
In het onderzoek zijn vier blootstellingen onderzocht: asbest en kristallijn silica (beide veelgebruikt in de bouw), dieselmotoremissies en uv-straling van zonlicht. Ook is gekeken naar twee beroepen met een verhoogd blootstellingsrisico: schilders en lassers. Voor al deze risicofactoren schatten de onderzoekers hoe groot de bijdrage was aan het totaal aantal kankergevallen in peiljaar 2021.
Grootste risicofactor: uv-straling
Uit het onderzoek blijkt dat uv-straling van zonlicht de grootste veroorzaker is van werkgerelateerde kanker, gevolgd door asbest. Jaarlijks worden 1.720 gevallen van plaveiselcelcarcinoom van de huid veroorzaakt door blootstelling aan de zon op het werk. Daarnaast worden 3.111 gevallen van basaalcelcarcinoom vastgesteld, een minder ernstige maar veelvoorkomende vorm van huidkanker.
Huidkanker is nu al de meest voorkomende vorm van kanker, benadrukt KWF. “Blootstelling op het werk draagt daar substantieel aan bij. Dat onderstreept het belang van goede zonbescherming op de werkvloer,” aldus Manson.
1 op 10 longkankergevallen door werk
Ook bij longkanker speelt werkblootstelling een aanzienlijke rol. Ruim 1 op de 10 gevallen van longkanker is te herleiden naar beroepsmatige blootstelling, wat neerkomt op 1.636 diagnoses per jaar. Asbest is de grootste veroorzaker, verantwoordelijk voor 925 longkankergevallen. Asbest veroorzaakte ook 463 gevallen van mesothelioom (asbestkanker) in 2021.
“Hoewel asbest sinds 1993 is verboden, zien we dat er anno 2021 nog steeds nieuwe diagnoses worden gesteld”, zegt Manson. “Dat geeft aan dat het belangrijk is om niet te lang te wachten met maatregelen als je weet dat een stof kankerverwekkend is.” Ondanks het verbod vindt blootstelling aan asbest nog steeds plaats, vooral tijdens sloop- en renovatiewerkzaamheden aan oude gebouwen. “Hier zijn strikte regels voor. Om asbestgerelateerde kanker te voorkomen is het belangrijk dat deze goed worden nageleefd.”
Meer mannen dan vrouwen
Mannen lopen een aanzienlijk hoger risico dan vrouwen, omdat zij vaker werkzaam zijn in beroepen waarin blootstelling aan de onderzochte schadelijke stoffen en uv-straling voorkomt. 5,4% van alle nieuwe kankerdiagnoses bij Nederlandse mannen is werkgerelateerd, tegenover 0,5% bij vrouwen.
Meer over het onderzoek
Wil je meer weten over dit rapport? Bekijk dan deze links en downloads:
• Factsheet met samenvatting van de belangrijkste resultaten
• Volledig rapport (pdf)
• Online interactieve versie van het rapport
Onderzoek: duizenden mensen per jaar krijgen kanker door hun werk
19 mrt. 2025 De Telegraaf
Jaarlijks krijgen duizenden Nederlanders kanker doordat ze op hun werk in aanraking komen met schadelijke stoffen of in de buitenlucht onvoldoende zijn beschermd tegen uv-straling van de zon. TNO heeft in opdracht van KWF Kankerbestrijding onderzocht hoe vaak dit voorkomt.
De TNO-onderzoekers beschouwen ruim 3900 gevallen van kanker als werkgerelateerd. Daar komen nog minstens 3100 diagnoses van basaalcelcarcinoom bovenop. Dat is een minder ernstige vorm van huidkanker. In het onderzoek worden deze ziektegevallen afzonderlijk genoemd, omdat ze „vaak in de eerstelijnszorg worden behandeld, zelden levensbedreigend zijn en daardoor niet volledig worden geregistreerd.”
KWF telt basaalcelcarcinomen mee, omdat de oorzaak hetzelfde is als bij ernstigere vormen van huidkanker. „Ook zorgt het voor extra druk op de zorg”, zegt een woordvoerster.
Blootstelling
Longkanker blijft een veelvoorkomende beroepsziekte, vaak veroorzaakt door asbest. Het gebruik van dit ziekmakende materiaal is sinds 1993 verboden, maar zit nog in veel oudere gebouwen en installaties. Volgens het onderzoek kregen in peiljaar 2021 ruim 1400 mensen kanker door blootstelling aan asbest tijdens hun werk. In de meeste gevallen ging het om longkanker.
Volgens KWF is deze schatting van het aantal mensen dat kanker krijgt door blootstelling op het werk de „meest nauwkeurige tot nu toe.” Waarschijnlijk is de schatting aan de lage kant, omdat alleen de meest voorkomende risicofactoren zijn bekeken. „Niemand zou kanker moeten krijgen door het werk. Deze cijfers laten zien dat we daar nog ver van verwijderd zijn”, concludeert KWF-directeur Dorine Manson.
Asbest
Specifiek keken de onderzoekers naar blootstelling aan asbest, kwartsstof, uitstoot van dieselmotoren en uv-straling van zonlicht. Ook keken ze naar kanker onder schilders en lassers.
Dat huidkanker er zo uitspringt, benadrukt volgens Manson het belang van goede bescherming tegen uv-straling. Om asbestgerelateerde kanker te voorkomen, is het volgens haar van belang om de strikte regels voor sloop- en renovatiewerkzaamheden goed na te leven. KWF concludeert ook dat het belangrijk is om „niet te lang te wachten met maatregelen als je weet dat een stof kankerverwekkend is.”
Bij mannen houdt volgens TNO 5,4 procent van alle nieuwe kankerdiagnoses verband met hun werk. Bij vrouwen is dat een kleiner deel: 0,5 procent.
Relatie gelegd
Vakbond FNV is geschrokken van de resultaten. „Niet eerder is zo nadrukkelijk in Nederland de relatie gelegd tussen het werk dat je doet en kanker”, laat FNV-bestuurder David van de Geer weten.
Van de Geer pleit naar aanleiding van de studie voor betere naleving van regels, betere controles en betere regels. Ook hekelt hij recente moties in de Tweede Kamer die ervoor moeten zorgen dat de regeldruk rondom de registratie van gevaarlijke stoffen omlaag moet. De vakbond vindt dat „ondoordacht en onverantwoord.”
„Het besef dat werknemers op een gezonde manier hun werk moeten kunnen doen, moet bij de politiek, bij grote en bij kleine werkgevers veel meer tussen de oren komen te zitten. De Arbeidsinspectie moet beter kunnen handhaven en de huidige regelgeving dus eerder aangescherpt, dan afgezwakt. De teugels laten vieren is een enorme aderlating voor het recht op gezond en veilig werken.”