De aanpak van te hoge werkdruk, agressie en pesten van collega’s. Dat zijn komend jaar enkele van de speerpunten van de Inspectie SZW, zo is te lezen in haar Jaarplan 2016. Het plan is aangeboden aan de Tweede Kamer.
De Inspectie schaart zaken als werkdruk en discriminatie onder de noemer psycho-sociale arbeidsbelasting. Meer dan een derde deel van het ziekteverzuim heeft hiermee te maken. Alleen al met werkdruk en werkstress zijn jaarlijks 6 miljoen verzuimdagen gemoeid.
In 2016 controleert de Inspectie of werkgevers genoeg doen aan het voorkomen van psychische klachten bij werknemers. Zij richt zich vooral op hardnekkige overtreders. De inspecteurs laten niet los tot een overtreding is opgelost en sprake is van structurele zorg voor goede werkomstandigheden; dit gebeurt overigens ook bij andere inspectie-onderwerpen.
Toezicht op cao’s
Een nieuwe taak is volgend jaar intensief toezicht op naleving van cao’s. Werkgevers en werknemers kunnen de Inspectie vragen te onderzoeken of bedrijven wel volgens de cao betalen. Met de resultaten in de hand kunnen vakbonden of werknemers naar de rechter stappen om naleving af te dwingen. Voor 2016 zijn 45 van zulke onderzoeken gepland. Er komen 100 inspecties naar gefingeerde dienstverbanden. Deze nep-dienstverbanden worden bijvoorbeeld gebruikt om een hypotheek af te sluiten of om familie vanuit het buitenland naar Nederland te halen.
In de bouw let de Inspectie vooral op valgevaar, kankerverwekkende stoffen en arbeidsuitbuiting. In de detailhandel ligt het accent volgend jaar op onder meer onderbetaling en te lange werktijden. Extra aandacht hierbij krijgen de ambulante handel en de verkoop van levensmiddelen. Bij bedrijven die werken met verontreinigde grond gaat intensief gecontroleerd worden: zijn werknemers goed beschermd? Bij de aanleg van wegen zijn de controles gericht op aanrijdgevaar van wegwerkers.
Illegale arbeid
In de tuinbouw richt de Inspectie zich op gezonde werkomstandigheden en bestrijding van illegale arbeid. De inspecteurs gaan langs bij telers van aardbeien, asperges, bomen, groente en bloembollen. Daarnaast vinden verkenningen plaats in de viskweek, aquacultuur en hoveniers. In de schoonmaakbranche ligt de focus op het werk van schoonmakers bij grotere hotelketens, openbaar vervoer, vakantieparken en de voedselindustrie.
De toename van flexibel werk leidt tot extra aandacht van de Inspectie voor uitzendkrachten en zzp’ers. Uitzendkrachten zijn veel vaker slachtoffer van ongevallen dan vaste werknemers. Ook ziet de Inspectie dat gevaarlijke klussen op bouwlocaties steeds vaker door zzp’ers worden gedaan.
Aandacht voor beroepsziektemelding neemt toe – 16 september
Het aantal meldende bedrijfsartsen en het aantal meldingen van beroepsziekten is in 2014 sterk gestegen ten opzichte van vorige jaren. De schatting van het jaarlijkse aantal nieuwe gevallen van beroepsziekten per 100.000 werknemers blijft echter gelijk. Dit blijkt uit ‘Kerncijfers Beroepsziekten 2015’ van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten / Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid van het Academisch Medisch Centrum. Het aantal meldende bedrijfsartsen steeg met meer dan 50 procent en het aantal meldingen van beroepsziekten met meer dan 30 procent vergeleken met vorig jaar. Dit is waarschijnlijk het gevolg van het onderzoek dat de Inspectie SZW en de Inspectie voor de Gezondheidszorg hebben gedaan onder bedrijfsartsen naar het verplicht melden van beroepsziekten.
De meest gemelde beroepsziekten zijn lawaaislechthorendheid, overspannenheid en burn-out, en aandoeningen aan schouder en bovenarm. De schatting van het aantal nieuwe gevallen van beroepsziekten dat in een jaar wordt gemeld blijft echter stabiel. Bedrijfsartsen van het Peilstation Intensief Melden rapporteerden 242 nieuwe beroepsziekten per 100.000 werknemers in 2014. Het aandeel werkenden met een nieuwe beroepsziekte komt hiermee op 0,25 procent van alle werkenden in Nederland; ofwel ruim 17.400 in 2014. Dit is vergelijkbaar met de voorgaande vijf jaren toen de incidentie varieerde van 237 – 281 met een gemiddelde van 247 per 100 duizend werknemers. De hoogste incidentiecijfers worden gerapporteerd voor psychische aandoeningen (112 per 100 duizend) en aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat (82 per 100 duizend).
De vijf economische sectoren met de hoogste beroepsziekten-incidentie zijn: bouwnijverheid, vervoer en opslag, financiën, onderwijs, en openbaar bestuur en defensie. De meeste beroepsziekten komen voor bij mannen (59 procent) en bij werknemers van 45 jaar en ouder (62 procent). Bij 75 procent van de werknemers met een beroepsziekte is sprake van tijdelijke arbeidsongeschiktheid en bij 4 procent van blijvende (gedeeltelijke) arbeidsongeschikt door de beroepsziekte.
Nationale Zorggids