22/11/2011 / Lisa Spit

Jaarlijks komen tachtig tot honderd werknemers aan het einde van de dag niet meer thuis omdat ze slachtoffer zijn geworden van een dodelijk arbeidsongeval. Een 45-jarige timmerman kwam dit voorjaar bij de bouw van het muziekcentrum Vredenburg in Utrecht ten val. Hij stond op een bekisting die wordt gebruikt om beton te kunnen storten en landde 16 meter lager. Wonderbaarlijk genoeg overleefde hij de val. In juli viel er een steiger om op het Rokin in Amsterdam, waardoor twee bouwvakkers gewond raakten.

Zomaar een greep uit de 25 duizend ongelukken die jaarlijks in de bouw plaatsvinden. In Nederland gebeuren 220 duizend arbeidsongevallen per jaar. De Arbeidsinspectie – de overheidsinstantie die waakt over de veiligheid van werknemers – presenteerde begin deze maand een digitale zelfinspectie voor bedrijven in de bouw, metaal en transport en logistiek, de sectoren waar vaak ongelukken gebeuren. De test moet werkgevers duidelijk maken hoe het gesteld is met de veiligheid binnen hun bedrijf. Wanneer bepaalde zaken niet in orde blijken, biedt de test ook oplossingen. 'We willen wel graag vooropstellen dat een bedrijf zelf verantwoordelijk is voor de veiligheid van het personeel. Deze digitale test is daarvoor een praktisch instrument', zegt Anja van Vlerken van de Arbeidsinspectie. De Arbeidsinspectie voert op jaarbasis ongeveer 22 duizend inspecties uit. Sommige bedrijven worden meerdere malen bezocht. Wanneer de situatie niet veilig genoeg is, hebben de inspecteurs de autoriteit om handhavend op te treden. Zo delen ze als het nodig is boetes uit en worden er soms machines stilgelegd omdat de veiligheid van werknemers op dat moment niet is gegarandeerd.

Volgens Van Vlerken is de onlinezelfinspectie niet bedoeld om het bezoek van de Arbeidsinspectie te vervangen. 'De test geeft werkgevers de mogelijkheid door de ogen van een inspecteur naar hun bedrijf te kijken en bereidt bedrijven voor op een officiële inspectie.' In vier stappen wordt online beoordeeld of ze voldoen aan de wetgeving op het gebied van arbozorg en veiligheid. De Arbeidsinspectie onderzoekt nog hoe het ongeval in Utrecht heeft kunnen gebeuren. De betrokken partijen kunnen en mogen weinig over de toedracht melden. BTB Riedas uit Vianen – het bedrijf waarvoor de timmerman werkt – stelt dat het al jaren hoog inzet op veiligheid. De timmerman maakt het naar omstandigheden goed. 'Er wordt vaak gezegd dat hij blij mag zijn dat hij een val van 16 meter heeft overleefd. Hij liep echter verschillende botbreuken in zijn enkel op en de zenuwbanen in zijn bovenarm raakten door de val beschadigd. Zijn herstel gaat langzaam, maar hij is verzekerd van een baan bij ons', zegt directeur Patrick Martens.

Leuningen

De Europese Unie heeft zich ten doel gesteld het aantal arbeidsongevallen met 25 procent terug te dringen. Van Vlerken van de Arbeidsinspectie beklemtoont dat Nederland zich richt op sectoren waarin nog veel ongevallen gebeuren. 'Er zijn helaas nog steeds bedrijven die er een potje van maken. Maar ook een grote middengroep kan met relatief eenvoudige maatregelen de veiligheid al snel vergroten. Door steigers bijvoorbeeld voldoende leuningen te geven, zodat bouwvakkers er niet doorheen vallen. Of door regelmatig instructies te geven aan het personeel om het veiligheidsbewustzijn te versterken.' Het materiaal waarmee mensen werken, is lang niet altijd de oorzaak van een ongeluk. 'Een ongeluk zit in een klein hoekje; daarom is het gedrag van werknemers op de werkvloer minstens zo belangrijk', zegt Van Vlerken. 'Een werkgever moet duidelijk zijn en veiligheidsregels voor zijn bedrijf opstellen waar het personeel zich aan dient te houden. Doen ze dat niet, dan moet hij hen daarop aanspreken. Hierdoor houd je mensen scherp, wat ongelukken kan voorkomen. Iedere bouwvakker die van een steiger valt, is er een te veel.'

In de transport en logistiek – Gebeuren 22.000 ongevallen per jaar – Overlijden gemiddeld 5 mensen door ongevallen met heftrucks – Hebben allochtone werknemers anderhalve keer zo veel kans op een ongeval

In de metaal – Gebeuren 11.900 ongevallen per jaar – Verhoogt tijdsdruk de kans op een ongeval met factor 1,5 – Ontbreekt in 30 procent van de ongevallen de afscherming van de machine

In de bouw – Gebeuren 5.000 ongevallen per jaar – Overlijden 12 mensen per jaar door de val van een ladder – Zijn 28 procent van de ongevallen snij-ongevallen

EscenicId: 3045497