De meest voorkomende ongevallen met heftrucks
Met 43% behoren aanrijdingen met voetgangers tot de meest voorkomende ongevallen. De bestuurder ziet de voetganger te laat. Maar daarnaast zijn meer ongeval scenario’s, de meest voorkomende zijn:
- Ongeval met slachtoffer op of in een rijdende heftruck.
- Beknelling tussen of tegen een object en de heftruck.
- Vallen van hoogte en/of bewegend werkplatform (van de lepels van de heftruck).
- Contact met een vallend object (er valt lading van de lepels).
10 praktische tips om de veiligheid te verbeteren
Als ondernemer kun je zelf veel doen om een veiligere werkomgeving te creëren. Ten eerste zijn gedrag en cultuur twee belangrijke aspecten waar je als ondernemer aandacht aan moet besteden om de veiligheid te verbeteren. Hierin is het belangrijk is om veiligheidsbeleid te ontwikkelen, te communiceren en uit te dragen.
Daarnaast kun je een aantal praktische zaken implementeren:
- Bekwaamheid van de chauffeur verhogen met trainingen.
- Zichtbaarheid van de voetganger verbeteren met reflecterende kleding.
- Duidelijke loopbanen (scheiding heftruck van voetganger zondes) aanbrengen.
- Rijsnelheid van de heftruck aanpassen aan de situatie.
- Deugdelijke bevestiging van de lading (voorkomen afvallende lading).
- Controle en keuring van heftrucks.
- Controle en toezicht op goede staat van pallets.
- Afstemming van juiste arbeidsmiddelen zoals pallets en stellingen.
- Gebruik van veiligheidsgordels.
- Maatregelen ter voorkoming van onbedoeld in beweging komen van een stilstaande heftruck (gebruik altijd parkeerrem, verwijder sleutels uit contact).
Het heftruckcertificaat, hoe zit het ook alweer?
Vanuit Arbowetgeving wordt specifieke deskundigheid voor het rijden op een intern transportmiddel, vereist. Een medewerker die geen scholing heeft gehad ziet mogelijke gevaren over het hoofd. Je kan stellen dat een werknemer die niet goed weet hoe hij veilig met een intern transportmiddel moet werken, gevaar kan opleveren voor zichzelf en anderen.
Een werknemer die met een heftruck werkt, of dit nu incidenteel of fulltime is, moet dus geschoold zijn in het werken met een heftruck. Het lijkt vanzelfsprekend dat hier elke heftruckbestuurder over een certificaat moet beschikken, maar het tegendeel is waar. Ondanks het grote aantal ongevallen met heftrucks, is een heftruckcertificaat niet verplicht. Een bestuurder moet een ‘deugdelijke’ opleiding hebben genoten en daar kunnen meerdere cursussen en certificaten aan voldoen.
Wel moet de werkgever kunnen aantonen door wie er is opgeleid en welke onderdelen daarbij zijn behandeld. Maar de werkgever mag de opleiding ook zelf geven, als hij kan aantonen dat hij in het bezit is van een heftruckdiploma.
Heftrucks en rijden op de openbare weg, hoe zit het ook alweer?
Soms is het nodig om met een heftruck op de openbare weg te rijden. Maar dan moet deze heftruck wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Een heftruck op de openbare weg valt namelijk onder het Regelement Voertuigen. Zo moet de heftruck zijn voorzien van twee dimlichten en stadslichten, twee achterlichten, stoplichten en reflectoren aan de achterzijde. Er moeten waarschuwingsknipperlichten zijn geïnstalleerd en er moet een reflecterende driehoek aan de achterzijde zijn geplaatst.
Heftrucks en veiligheidsgordels, hoe zit het ook alweer?
Het dragen van de veiligheidsgordel is verplicht! De werksituatie van de heftruckchauffeur kan zodanig zijn dat hij/zij regelmatig de heftruck moet verlaten. De veiligheidsgordel is dan niet het meest aangewezen middel is om de risico’s als gevolg van kantelen te minimaliseren. Dit omdat de meeste bestuurders na herhaaldelijk uit en instappen de veiligheidsgordel niet meer omdoen. In een dergelijk geval kan gewerkt worden met een cabine of met veiligheidsbeugels. Uiteraard moet de heftruck wel inclusief deze voorzieningen zijn gekeurd.
Er komt een hoop kijken bij het verzorgen van een veilige werkomgeving. Mocht je geen idee hebben van de risico’s in jouw bedrijf, dan kan een risicoscan een goed idee zijn. Je kunt ook altijd contact opnemen met de Interpolis Preventiedesk via preventiedesk@interpolis.nl.
Veiligheidsgordel
Heftrucks met achtergelegen contragewicht en met een naar voren gerichte centrale zitplaats, moeten zijn voorzien van een zitplaats veiligheidsgordel/-beugel die de bediener tijdens het rijden met de heftruck op zijn zitplaats houdt.
Grondslag: bijlage I eis 3.2.2 van de Machinerichtlijn (2006/42/EG) en verder uitgewerkt in geharmoniseerde normen voor dergelijke transportwerktuigen.
Wanneer met hoge snelheid een bocht genomen wordt kan de bediener zonder gordelgebruik van de zitplaats afschuiven en wanneer de heftruck kantelt dan kan de bediener bekneld raken tussen heftruck en vloer.
Wanneer met de heftruck wordt gereden, moet de gordel in de regel ook worden gebruikt, tenzij (en dat op basis van een risicoanalyse/-beoordeling die moet zijn vastgelegd in de RI&E):
Bijvoorbeeld om voorraden te controleren of om goederen op de vorken te plaatsen tijdens (pick)orders verzamelen;
Bijvoorbeeld een betonnen vloer zonder hellingen of putten/goten e.d.;
Bijvoorbeeld als gevolg van de aard van het werk dat moet worden uitgevoerd, de beschikbare ruimte waarin gemanoeuvreerd kan worden.
De gordel moet altijd gebruikt worden in gebieden waar de heftruck kan worden gedraaid/gekeerd met een snelheid die de maximale snelheid nadert of op hellingen en terreinen die kunnen leiden tot kantelen, ook bij lagere snelheden.
Ook op laadperrons en situaties waarin de heftruck kan vallen (met meer dan 90° kantelen/tuimelen) moet de gordel worden gebruikt – ook al heeft de heftruck een gesloten cabine – om te voorkomen dat de bediener heen en weer wordt gesmeten tijdens het tuimelen/vallen.
Ook bij gebruik op de openbare weg moet de gordel worden gebruikt.
Indien het dragen van een gordel niet nodig is op een bepaalde bedrijfslocatie (of op bepaalde plaatsen of bij bepaalde omstandigheden), dan moet de werkgever dit niet alleen in de RI&E vastleggen, maar ook maatregelen nemen om aan te geven waar en wanneer de gordel gebruikt moet worden. Informatie daaromtrent kan worden vermeld in de heftruck of op geschikte toegangspunten tot de gebieden waar de gebruiksplicht/regels/procedures gelden. Uiteraard moeten de bedieners worden geïnstrueerd, getraind en begeleid (monitoren/toezicht) op het naleven van de procedures/regels.
Let op!:
De gebruiksaanwijzing kan/moet informatie bevatten over het gebruik van de heftruck. Desalniettemin mag een gebruiker op basis van een RI&E afwijken.
Bestaande heftrucks moeten worden aangepast (zoals eerder vermeld, vanaf 5 december 2002 verplicht), tenzij het risico op de arbeidsplaats – wederom vastgelegd in de RI&E – (nagenoeg) afwezig is.
Pilot Protector (een voorziening om de bediener tegen te houden bij 90° kantelen, ter voorkoming van beknelling tussen voertuig en vloer)
De praktijk wijst uit dat in bepaalde situaties (bijv. veelvuldig moeten in-/uitstappen) de veiligheidsgordel niet gebruikt wordt. Dan wordt wel eens een pilot-protector gemonteerd. Let wel dat deze voorziening niet 100% gelijk staat aan een veiligheidsgordel/-beugel op de zitplaats, maar de protector kan voor die bepaalde situaties wel acceptabel zijn. Een pilot protector biedt geen veiligheid bij meer dan 90° kantelen/tuimelen. In de regel moet dus naast de pilot protector dus ook nog een gordel/-beugel aanwezig zijn. Indien de gebruiker een voorziening zoals een pilot protector (beugel of poortje) in de gebruiksfase aanbrengt, dan moet die voorziening CE gemarkeerd zijn. Veiligheidsmiddelen om personen op hun zitplaats te houden zijn veiligheidsvoorzieningen als bedoeld in punt 9 van bijlage V van de Machinerichtlijn 2006/42/EG.
Wetgeving:
Gevaar : Kantelmogelijkheid door oneffen terrein/arbeidsplaats
Overtreding : De heftruck is niet voorzien van veiligheidsvoorzieningen zoals gesloten cabine, veiligheidsgordels en -/of -beugels. Bij rijden op plaatsen met hoogteverschillen in het rijvlak (putten, dockboards enz.) volgt stillegging en boete.
Het gebruik van heftrucks waarmee personen kunnen worden vervoerd zonder beschermingsconstructies ter voorkoming van kantelen of de gevolgen daarvan.
Artikel 7.17a lid 5 van het Arbeidsomstandighedenbesluit.
Heftrucks waarmee een of meer personen kunnen worden vervoerd, zijn zodanig uitgerust, dat het gevaar van kantelen of de gevolgen daarvan zoveel mogelijk worden beperkt door: