Bron:VCAnieuws.nl door: WILBERT TIMP
Tijdens VCA-audits lukt het soms om te starten met een locatiebezoek. En wat blijkt? Werkzaamheden die ik bij zo’n locatiebezoek zie, komen niet altijd overeen met de in de Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) beschreven activiteiten. Ook is er vaak geen Taak Risico Analyse (TRA) gemaakt. Waar gaat het mis en hoe moet het wel?
Over wat voor activiteiten hebben we het hier? Zomaar even wat voorbeelden:
• Werken op grote hoogte.
• Varen met een bootje om op de werkplek te komen.
• Werken met een machine die gehuurd is.
• Lasten aanpikken.
• Rijden met een heftruck.
Gemorste veiligheid
Vergelijk het met een kop koffie met voetenbad. De smaak blijft hetzelfde, maar het drinkt toch minder makkelijk. Serieus omgaan met veiligheid houdt in dat je nooit klaar bent met veiligheid. Veiligheid is tenslotte geen vanzelfsprekendheid, er wordt elke dag een topprestatie van het bedrijf verwacht.
Voor het realiseren van topprestaties moeten de directie en de VG-functionaris constant bezig zijn met de vraag: Wat doen wij om onze medewerkers veilig te laten werken? Voor beantwoording van deze stelling blijkt dat er vaak sprake is van ‘gemorste’ veiligheid. Als VCA-auditor krijg ik dan een vervelende bijsmaak in mijn mond, en vraag me af of het VCA-systeem wel beheerst wordt.
Ankerpunten
Garantie op werkzaamheden zonder ongevallen bestaat helaas niet. Wat wel bestaat zijn mogelijkheden om het risico op ongevallen in kaart te brengen. De VCA-checklijst heeft diverse ankerpunten om risico’s te inventariseren ingebouwd. Ik noem er 3:
- VCA-normeis 2.1: De doelstelling van deze vraag is het vaststellen en beheersen van de VGM-risico’s. Dit komt terug in de Risico-Inventarisatie & -Evaluatie.
- VCA-normeis 2.3: LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse). De medewerkers moeten op de werkplek de risico’s onderkennen voordat er aan de slag gegaan kan worden.
- VCA-normeis 2.2: Taakrisicoanalyse. Het herkennen van risico’s is belangrijk. Want zijn de risico’s bekend, dan kunnen er beheersmaatregelen worden genomen. Zo wordt de kans op een (bijna-)ongeval een stuk kleiner.
TRA
De doelstelling van VCA-normeis vraag 2.2 (TRA) is: ‘Vaststellen en beheersen van de VGM-risico’s van door het bedrijf uit te voeren werkzaamheden in een specifieke situatie/omgeving (werkplek).’ Bij deze vraag worden enkele documenten gevraagd. Het betreft:
• Richtlijn en methodiek taakrisico-analyse.
• Overzicht actuele taakrisicoanalyses.
• Taakrisicoanalyses.
Bij veel bedrijven ontstaat nu onduidelijkheid. De richtlijn/methodiek is beschreven in het VCA handboek. Maar als ik vraag naar actuele TRA-rapporten krijg ik een functie-RI&E te zien. Dat is niet de bedoeling van de TRA. Een TRA is een momentopname van een specifieke werkplek. Vaak is van de situaties die ik tijdens locatiebezoeken tegenkom, geen TRA gemaakt. In de RI&E zijn deze activiteiten ook niet beschreven.
Als er bijvoorbeeld gewerkt wordt op grote hoogte is een TRA een absolute must. In de TRA moeten aspecten beschreven worden die onder andere te maken hebben met:
- Door wie zijn de medewerkers geïnstrueerd en hebben zij wel de juiste competenties?
- PBM gekeurd, en van wie hebben de medewerkers recent voorlichting en instructie gekregen?
- Weersomstandigheden op grote hoogte zijn anders dan op de grond, hoe wordt hiermee omgegaan
- Hoe te handelen in noodsituaties. Het redden van slachtoffers op grote hoogte is extreem lastig. Een goed doordacht plan kan veel ellende voorkomen (VCA-normeis 7.1).
Tekortkoming
Als VCA-auditor moet ik een aantal actuele TRA-formulieren beoordelen. Het niet hebben van taakrisicoanalyses houdt in dat de VCA-normvraag 2.2. niet positief kan worden beantwoord. Hier moet een tekortkoming op worden uitgeschreven. Veiligheid morsen past niet bij VCA-gecertificeerde bedrijven. Houd het droog en pas de richtlijn/methodiek TRA vaker toe. Hierdoor krijgt het bedrijf een beter inzicht in de risico’s en is men professioneel met veiligheid bezig.