Bron:rodekruis.nl
Hoe verklein je de kans op besmetting met het coronavirus en wat doe je als je besmet bent? Moeten we een mondkapje op? Lees hier de belangrijkste vragen en antwoorden.
Heeft het zin om een mondkapje te dragen?
Mondkapjes helpen alleen als je speciale exemplaren gebruikt die neus en mond goed bedekken. Ze zijn een aanvulling op andere maatregelen zoals grondig handen wassen. We raden zorgverleners aan mondkapjes te gebruiken als ze in aanraking komen met patiënten die (mogelijk) het coronavirus hebben. Dit geldt ook voor familieleden die thuiszorg bieden. Daarnaast is het belangrijk dat mensen die symptomen vertonen, maskers dragen om het risico op verspreiding te verkleinen.
Wat is het coronavirus?
Er bestaan verschillende coronavirussen. Sommigen kunnen ernstige klachten veroorzaken. Bekende voorbeelden zijn MERS en SARS. Het virus leidt vooral tot luchtwegklachten en koorts. Het nieuwste coronavirus is eind december 2019 opgedoken in China. Hoe het precies wordt overgedragen van mens op mens, hoe besmettelijk het is en hoe lang het duurt voordat je klachten krijgt is nog niet bekend.
Komt het coronavirus voor in Nederland?
Sinds 27 februari 2020 is in Nederland het eerste geval met het coronavirus gesignaleerd. Kom je uit een besmet gebied en heb je luchtwegklachten en koorts? Neem dan telefonisch contact op met de huisarts en meld waar je bent geweest.
Wat kun je doen om het coronavirus te voorkomen?
Er zijn een aantal simpele dingen die je kunt doen om het risico op besmetting te verkleinen:
- Was regelmatig je handen met zeep (min. 20 sec.)
- Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog
- Gebruik papieren zakdoekjes
Reis je naar een land met het coronavirus? Neem dan ook deze voorzorgsmaatregelen:
- Vermijd contact met boerderijdieren
- Houd afstand van mensen met griepverschijnselen
- Was je kleren als je in contact bent geweest met iemand met griepverschijnselen. Het virus wordt gemakkelijk vernietigd door gebruikelijke was- en schoonmaakmiddelen
Tekst gaat verder onder de video
Ik denk dat ik het coronavirus heb. Wat moet ik doen?
De kans is heel klein dat mensen in Nederland het coronavirus hebben. Zeker als ze niet net terugkomen uit Wuhan in China. Is dat wel het geval, meld je dan zo snel mogelijk bij de huisarts en geef aan dat je in China bent geweest.
Wat doet het Rode Kruis om het coronavirus te bestrijden?
Het Rode Kruis geeft in zoveel mogelijk landen ter wereld voorlichting om het risico op besmetting te verkleinen. In China bieden hulpverleners ook psychosociale zorg en ze zijn betrokken bij het vervoeren van patiënten in ambulances. In Zuid-Korea deelt het Rode Kruis hulpgoederen uit aan mensen die in quarantaine zitten. Het Rode Kruis in Mongolië heeft tot nu toe 7.000 flessen ontsmettingsmiddel uitgedeeld bij onder andere gezondheidscentra, treinstations en het vliegveld.
Ook in Nederland houdt het Rode Kruis de situatie nauwlettend in de gaten. We onderhouden contact met overheidsinstanties en staan klaar om te handelen wanneer nodig. Hulpverleners in Nederland zijn extra gebriefd op de hygiënemaatregelen die ze moeten nemen. Ook geeft het Nederlandse Rode Kruis voorlichting via de website en sociale media.
De WHO bestempelt het coronavirus als een internationale noodsituatie. Wat betekent dat?
Dat de dreiging volgens de Wereldgezondheidsorganisatie behalve internationaal ook zeer ernstig, plotseling, ongebruikelijk en onverwacht is. Gevolg van de status die de WHO aan het coronavirus toekent: er komen meer middelen vrij om het virus te beteugelen en landsgrenzen en internationale vliegvelden mogen scherper worden gecontroleerd. Het is overigens de zesde keer dat de WHO op deze manier alarm slaat. De voorlaatste keer was op 18 juli vorig jaar, toen was de ebola-uitbraak in het noordoosten van Congo de aanleiding.
Voor meer informatie over het coronavirus kun je terecht op de site van het RIVM.
of klik hier voor aanvullende informatie van het Rode Kruis.
Meer weten over griep en preventieve maatregelen klik dan hier
Chirurgische maskers of FFP2-mondmaskers. Welke moeten moet u kiezen?
Bron:ARBO-Online.nl
Sommige werkgevers stellen louter type IIR-maskers beschikbaar om werknemers te beschermen tegen covid-19. Dat is in strijd met de Arbowet als directe blootstelling kan plaatsvinden, zoals in de zorg voor covid-patiënten. Dat zegt de vakgroep Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) van de NVVK. De arbeidshygiënisten zijn het daar niet helemaal mee eens.
Soms ontstaat spraak- en begripsverwarring. IIR-maskers worden ook wel chirurgische of medische maskers genoemd. Dat veronderstelt chirurgische precisie. Ze voldoen wanneer de drager de omgeving wil beschermen tegen eventuele besmetting door hem of haar.
Verderop in dit artikel: Wat zeggen het RIVM en de bonden?
Drager van het masker wordt zelf onvoldoende beschermd
Deze maskers worden door het RIVM ook voorgeschreven aan werknemers die binnen anderhalve meter moeten werken met bijvoorbeeld ziekenhuispatiënten. En dat vindt de Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde (NVVK) risicovol. Volgens NVVK-woordvoerder Jos Putman beschermen ze de omgeving prima, maar de drager zelf onvoldoende.
Chirurgische maskers voldoen niet aan EU-regelgeving
“Bij de uitbraak van het virus in maart vorig jaar hadden we een tekort aan beschermende FFP2-mondmaskers. Medisch specialisten vonden dat de chirurgische maskers ook bescherming konden bieden. Ze refereerden onder andere naar onderzoek van de Radboud Universiteit. Daaruit kwam dat frontaal inderdaad veel werd afgevangen. Dus zou verspreiding van aerosolen ook door dit beschermingsmiddel worden opgevangen. Maar daar twijfelen wij sterk aan, mede op basis van normspecificaties en literatuuronderzoek. Daarnaast is het IIR-masker geen beschermend masker en voldoet het niet aan de EU-regelgeving voor PBM.”
Strijd met de Arbowet
Sterker, de werkgever die zijn personeel louter chirurgische maskers voorschrijft als beschermingsmiddel (PBM), handelt in strijd met de Arbowet, zo vergroot Putman de kritiek nog eens. “COVID-19 valt onder biologische agentia. Als een werknemer op basis van een RI&E de kans loopt op COVID-19, biologische agentia dus, dan moet op basis van de arbeidshygiënische strategie maatregelen getroffen te worden. Je moet dan een PBM kiezen die aan de Europese verordening 2016/425 voldoet. Een chirurgisch masker voldoet daar niet aan. Het masker valt onder de EU-verordening 2017/745 voor medische hulpmiddelen (klasse 1: zelf certificatie). Er is dus geen notified body die dat beoordeelt.”
Besmettingen buiten het ziekenhuis
Oké, de regels, maar als IIR voldoet, is er toch niks aan de hand? Dat lijkt ook het standpunt van de Nederlandse Vereniging voor Arbeidshygiënisten (NVvA). Zij zeggen dat de belangrijkste transmissie tussen virus en werknemer de druppeltransmissie is en dat er een kleine rol is weggelegd voor overdracht via aerosolen. Ademhalingsbescherming moet vooral grotere deeltjes tegenhouden, de druppels.
Remko Houba, woordvoerder van de NVVA: “Er is een nuanceverschil in welke keuze je maakt. Wij hebben gekeken naar de bescherming van de medische IIR-mondmaskers en de FFP2. Een beetje ingegeven door het advies van de World Health Organisation (WHO). Zij bevelen de chirurgische, ook wel medische mondmaskers genoemd aan. Wij dachten aanvankelijk ook dat FFP2 besmettingen beter konden voorkomen. Maar wat bleek: er zijn diverse goed uitgevoerde wetenschappelijke trials gedaan naar infecties en de bron van infecties. De meeste besmettingen vonden buiten het ziekenhuis plaats of in bijvoorbeeld de koffiekamer.”
Anderhalve meter afstand is veruit de beste bescherming
Buiten de plaats van de besmetting verwijst Houba ook naar studies die keken naar de beschermingsmiddelen. Bijvoorbeeld studies naar vergelijkbare virusinfecties als SARS en MERS. “Ook hier geen verschil tussen de medische mondmaskers en FFP2. Als de bescherming tegen infecties niet uitmaakt tussen de twee persoonlijke beschermingsmiddelen maken wij geen keuze. We kunnen het wel begrijpen als je door je hogere eigen risico-afweging voor FFP2 kiest hoor. In theorie biedt dit masker meer bescherming. Dat moet iedereen zelf weten, maar het draagcomfort van de medische maskers is veel hoger. Misschien dat mensen het masker dan minder snel afdoen. Bovendien is anderhalve meter afstand veruit de beste bescherming tegen infectie.”
Advies over goed beschermd werken?
Pak de PBMWijzer er bij!
Vooral mensen in de zorg lopen extra risico
De NVVK redeneert anders: juist omdat personeel een medisch mondmasker draagt, is het minder geneigd in situaties waarin geen anderhalve meter afstand kan worden gehouden van masker te wisselen. Dan loop je dus grotere kans op besmetting. “Ziekenhuizen zeggen dat specialisten de chirurgische maskers voldoende vinden beschermen. Dat doen deze maskers niet. Ze voldoen in tegenstelling tot de FFP2-maskers niet aan de eisen die vanuit de EU-norm EN 149:2001+A1:2009 gesteld worden. Zoals het beoordelen van de TIL-waarde (Totale Inwaartse Lekkage) van het masker. Omdat je met biologische agentia te maken hebt, voldoe je met het chirurgisch IIR-masker niet aan de Arbowet. En dat is geen wetenschappelijke hobby, mensen lopen extra risico, vooral in de zorg.”
Te lang doorlopen met medisch masker
Putman haalt de dagelijkse praktijk aan, waarin personeel te lang doorloopt met ondeugdelijke maskers. “Dan heb ik het niet eens over die stoffen lapjes die met huisvlijt worden gemaakt. Die bieden helemaal geen bescherming, maar ook de IIR-maskers worden te lang gedragen. Oké, het voorschrift is om ze te vervangen door een FFP2-masker als er direct contact is omdat bijvoorbeeld longen moeten worden uitgezogen. Dat is een hoogrisicohandeling met kans op aerosolvorming. Maar hoe vaak gebeurt dat? De praktijk is dat mensen veel te lang doorlopen met het type IIR-masker, ook bij hoge risico’s. Ze zijn erg druk in het ziekenhuis en dan vergeet je snel de voorschriften. Draag daarom standaard maskers die gecertificeerd zijn als beschermend masker zoals FFP2, omdat ze beter beschermen tegen biologische agentia.”
Comfort en draagvlak geven de doorslag
De arbeidshygiënisten zijn het hiermee oneens. Zij pleiten voor een goede risico-inschatting. Houba: “Als je een keer per dag op een zorgafdeling de anderhalve meter niet kan handhaven, is het verstandig om de medische maskers te dragen. Je moet dan wel een FFP2-masker opzetten als je bijvoorbeeld een longuitzuiging moet uitvoeren. Dat wordt anders als je dit tien keer per dag moet doen, maar dat is bij de meeste beroepen natuurlijk niet zo. Dan biedt het medische mondkapje evenveel bescherming als het FFP2-masker. Het comfort en het draagvlak geven dan de doorslag.”
De drager krijgt na verloop van tijd oren die op die van het olifantje Dombo lijken
Want wie wel eens met zo’n FFP2-masker heeft rondgelopen, weet dat ze bijzonder oncomfortabel zitten. De drager krijgt na verloop van tijd oren die op die van het olifantje Dombo lijken. Ook de NVVK bij monde van Putman erkent dit. “Door de pasvorm en de onmogelijkheid tot lekkage vanuit de zijkant zitten de maskers niet altijd even fijn, afhankelijk van de kwaliteit van het masker. Er is gelukkig een oplossing. Fabrikanten brengen ook een masker op de markt dat een combinatie is tussen FFP2 en IIR. Dat masker voldoet aan de TIL-test en de overige eisen die Europa stelt aan de normering en is comfortabeler. Dus het kent geen inwendige lekkage en beschermt jezelf én je omgeving. Bovendien is de pasvorm goed terwijl het draagcomfort er minder onder lijdt.”
Wat zeggen het RIVM en de bonden?
Het RIVM volgt vooralsnog de richtlijn van specialisten. Een woordvoerder van het instituut zegt dat zij adviseren over de kaders en dat de specialisten de details invullen. Voor verzorging van patiënten zonder voor covid-verdachte personen adviseren de specialisten zelfs geen persoonlijke beschermingsmiddelen, alleen basis-hygiënische maatregelen. Bij nauwe zorgcontacten bevelen de specialisten en dus ook het RIVM een chirurgisch masker of face-shield aan. In geval van nauwe zorgcontacten met de patiënt (langer dan 15 minuten aaneengesloten binnen 1,5 meter) kan volstaan worden met een chirurgisch masker IIR. Bij risicovolle handeling luidt het advies oogbescherming (bril of face-shield). Covid-verdachte of -bevestigde patiënten moeten worden benaderd met een chirurgisch masker IIR, schort, handschoenen en oogbescherming (bril of face-shield). Slechts bij procedures die een ‘infectieuze aerosol’ genereren wordt een FFP2-masker en oogbescherming (bril of face-shield) aanbevolen.
Het aantal documenten op de site van het RIVM groeit inmiddels ook exponentieel. Dus wie het nog eens wil nalezen: LEIDRAAD PBM SARS-COV-2 V5.pdf.
NVVK
De Nederlandse vereniging voor veiligheidskunde heeft als missie om voor haar leden hét expertisecentrum voor veiligheidsvraagstukken in Nederland te zijn. De leden van de NVVK hebben toegang tot een online kennisportal met vakinformatie voor veiligheidsprofessionals. Ga naar http://www.veiligheidskunde.nl.
Advies van de vakbonden: draag voor de zekerheid toch FFP2-maskers
De vakbonden V&VN, CNV, NU91 raden werknemers sinds eind januari aan voor de zekerheid toch FFP2-maskers te dragen. Zij adviseren dat bij het werken met covid-patiënten of met patiënten die de verdenking op covid met zich meedragen en bij alle andere situaties waarin personeel zich onveilig voelt. Voor de overige situaties voldoet het IIR-masker, aldus de bonden.
Auteur | Ton Bennink
Wettelijk kader mondmaskers
Voor het op de markt brengen van mondmaskers binnen de EU is wet- en regelgeving van toepassing. Dit is in eerste instantie Europese wetgeving, maar per lidstaat kan ook nationale wetgeving met aanvullende eisen van toepassing zijn. Het beoogd gebruik van het mondmasker bepaalt de van toepassing zijnde wet- en regelgeving.
Download ‘Wettelijk kader mondmaskers’
PDF document | 3 pagina’s | 334 kB
Circulaire | 17-06-2020
‘Arbeidshygiënisten en veiligheidskundigen, kom in actie!’
Jan Doornbusch – gecertificeerd hogere veiligheidskundige – roept in een blog op Arbo-online op tot actie.
“Ik merk dat de voorzorgsmaatregelen in de coronacrisis me steeds meer beginnen te irriteren. En dan in het bijzonder de (on)zin over mondkapjes. Zelfs in de Kamer overweegt men dat we deze vorm van persoonlijke bescherming allemaal op straat zouden moeten dragen. Oostenrijk kent deze plicht inmiddels al.
In het verlengde van de discussie begin ik mij af te vragen of wij als arbeidshygiënisten en veiligheidskundigen en ook bedrijfsartsen nog wel serieus worden genomen. En of we ons niet wat meer moeten laten horen. Daarom is dit een open brief aan iedereen die te maken heeft met ‘de preventieve werking van mondkapjes’.
Immers, hoeveel werknemers in de bouw en VCA-gecertificeerden hebben de laatste decennia niet geleerd dat een ander woord voor mondkapje ‘kiezelstenenmasker’ is? En dat dit uitsluitend geschikt is voor ‘grof, onschadelijk stof’? Virussen zijn noch grof stof, noch onschadelijk.
In arbeidshygiënische strategie is mondkapje laatste stap
Als iemand weet wat de beschermende werking van mondkapjes is, zijn het wel de arbeidshygiënisten en veiligheidskundigen. Niet voor niets adviseren zij toepassing van de arbeidshygiënische strategie. In het scenario corona betekent dit: thuisblijven bij ziekteverschijnselen of twijfel en anders 1,5 meter afstand houden. Mondkapjes uitsluitend inzetten als het niet anders kan. Die garanderen immers geen bescherming tegen schadelijk stof zoals het CoVid-19-virus.
Persoonlijke bescherming moeten CE-markering hebben
Arbeidshygiënisten en veiligheidskundigen weten ook dat persoonlijke beschermingsmiddelen bij Warenwet voorzien moeten zijn van een CE-markering. Dit kan alleen als ze voldoen aan gestandaardiseerde eisen en testen; in dit geval bijvoorbeeld de EN-149.
Hoe is het dan mogelijk dat Nederland een half miljoen mondkapjes inkoopt die hier niet aan voldoen? Dat betekent óf illegale import, óf inkopers die voor de gek zijn gehouden. Van dat laatste lijkt inmiddels sprake te zijn, nu iedereen mondkapjes maakt zonder dat vaststaat welke beschermende werking die hebben.
Maatregel opleggen aan burgers gebaseerd op emotie
Veel mondkapjes die op tv in beeld komen, dragen het logo van 3M. Dat is een merk dat staat voor kwaliteit, alles van een CE-merkteken voorziet en kenbaar maakt wat de klant mag verwachten. Een FFP1 of FFP2 mondkapje beschermt niet tegen virussen. Maar Kamerleden hebben óf de gebruiksaanwijzingen van 3M mondkapjes nog niet gelezen, óf ze hebben die niet willen geloven. Het gevolg is dat ze ons als burger een maatregel willen opleggen die gebaseerd is op emotie.
Inmiddels heeft Jos Putman als expert op het gebied van mondkapjes en normen namens de Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde (NVVK) zijn kennis over mondkapjes ruim via de media gedeeld.
Arbeidshygiënisten en veiligheidskundigen, kom in actie!
Maar het lijkt alsof niemand luistert en men liever vertrouwt op emotie en zelfgemaakte kapjes. Als dat het geval is, ziet het er somber uit voor arbeidshygiënisten en veiligheidskundigen en bedrijfsartsen. Waarom kunnen zij wel werkgevers en werknemers adviseren op basis van feiten en ervaringen, maar zouden zij zich niet luidkeels laten horen in het politieke debat en in de media? Zodat we nu het risico lopen dat emotie gaat leiden tot ineffectieve maatregelen en je reinste bedrog en wetsovertredingen?
Vandaar dat ik hierbij oproep tot meer actie van de arbodeskundigen(verenigingen)!”
Lees ook het interview met Jan Doornbusch in VK-magazine: ‘Aan het woord; de papiertjesverzamelaar’
Bron: Arbo-online
Geschreven door Janneke Reijseger op 04 mei 2020.