TNO heeft in opdracht van het ministerie van SZW de Arbobalans 2020 gepubliceerd. De publicatie biedt inzicht in het arbobeleid in bedrijven in Nederland. De Arbobalans wordt iedere twee jaar naar buiten gebracht. De gegevens in de Arbobalans 2020 betreffen grotendeels het jaar 2019 en trends tot en met 2019. De implicaties van Covid-19 zijn daar dus niet in terug te vinden.

De belangrijkste conclusies en actiepunten uit de bijbehorende Kamerbrief zijn:

• De arbeidsomstandigheden (TNO noemt dit ook wel de kwaliteit van arbeid) zijn het beste voor zzp’ers en werknemers met een vaste arbeidsrelatie. De groep uitzendkrachten heeft de meest ongunstige arbeidsomstandigheden, vooral op fysieke belasting, omgevingsbelasting, werkdruk en intern ongewenst gedrag.
• Het gemiddelde ziekteverzuim is in de periode 2014-2019 toegenomen. In 2019 verzuimden werknemers gemiddeld ongeveer 4,5% t.o.v. 3,7% in 2014.
• De gestegen verzuimcijfers in de afgelopen periode bevestigen het beeld dat zich al langer aftekent, namelijk dat een grotere inzet op preventie van ziekte nodig is.
• Het percentage werknemers met een arbeidsongeval schommelde de afgelopen vijf jaar tussen de 3,0 en 3,4 procent.
• De kans op een beroepsziekte onder Nederlandse werknemers neemt toe; vooral voor psychische beroepsziekten.
• Ziekten van de ademhalingswegen, veroorzaakt door blootstelling aan gevaarlijke stoffen, zorgen voor de hoogste ziektelast. Ieder jaar hebben beroepsziekten circa 4.100 werkgerelateerde sterfgevallen tot gevolg, waarvan bijna driekwart (mede) als gevolg van blootstelling aan stoffen (circa 3.300 gevallen per jaar).
• Van alle beroepsziekten is de prevalentie van psychische beroepsziekten, met name overspannenheid/burn-out, het hoogst. Tevens speelt psychosociale arbeidsbelasting een grote rol in het aantal verzuimdagen.
• Tussen 2014 en 2018 zijn de verzuimkosten door beroepsziekten meer dan verdubbeld, van 1,2 miljard euro naar 2,5 miljard euro. Ook blijkt dat tussen 2014 en 2018 de kosten door verzuim sterk toenamen als gevolg van psychische beroepsziekten: van 1 miljard euro in 2014 naar 2,1 miljard euro in 2018.
• De kosten die samenhangen met arbeidsongevallen zijn de afgelopen jaren redelijk stabiel gebleven. De totale verzuimkosten door arbeidsongevallen in de populatie komen naar schatting uit op 660 miljoen euro.