bron: Bouwendnederland.nl

Als de themabijeenkomst van 6 september 2021 over veiligheid één ding duidelijk maakte, dan is het wel dat er nog erg veel onduidelijk is rondom het verplichte Veiligheids- en Gezondheidsplan dat in het vernieuwde bouwprocesbesluit is opgenomen.

Met enige regelmaat nodigt Bouwend Nederland Regio Noord inspecteurs van de Inspectie SZW uit om op een ledenbijeenkomst te vertellen over hun ervaringen in het veld. Het idee is om enerzijds te leren van de ervaringen en tips te krijgen om als bedrijf bepaalde zaken te verbeteren en anderzijds om begrip te krijgen voor het werk van de inspecteurs. Die worden immers nog wel eens als een soort boeman gezien, maar het uiteindelijke doel van de handhaving is om het werk in de bouw en infra veiliger te maken en ongevallen te voorkomen. En met landelijk toch nog altijd rond de 400 ongevallen per jaar, waarvan zo’n 20 met dodelijke afloop, is er nog een wereld te winnen. Tijdens de bijeenkomst van 6 september gingen Arbeidsinspecteurs Roland van Arragon en zijn collega Maurits Jansen in op de aanpassingen van het Bouwprocesbesluit.

Van groot naar klein

Er was veel animo voor de bijeenkomst, in no time waren er vijftig aanmeldingen genoteerd zodat er een grotere zaal moest worden geboekt bij Van der Valk in Assen. De belangstelling was best verrassend want de wijzigingen zijn al in 2017 doorgevoerd dus écht nieuw is het allemaal niet meer. Evengoed merken de inspecteurs dat nog veel opdrachtgevers én uitvoerende bedrijven niet op de hoogte zijn van de veranderingen. Vooral het Veiligheids- & Gezondheidsplan (V&G-plan) dat opdrachtgevers moeten opstellen is nog lang geen gemeengoed. De Arbeidsinspectie is druk doende opdrachtgevers op hun verplichtingen te wijzen. “We zijn met de grootste partijen begonnen: Rijkswaterstaat, Prorail, Provincies, Gemeenten; vorig jaar zijn we gestart met de  woningbouwcorporaties.”

Een kwestie van professionaliteit

Een van de deelnemers aan de bijeenkomst was Richard Visser van Bouwbedrijf Veldman uit Uithuizermeeden. Hij doet met zijn bedrijf voornamelijk nieuwbouw, verbouw en renovatie van woningen en kwam naar de bijeenkomst om te horen hoe inspecteurs kijken en waar ze op toetsen. “We willen het als bedrijf graag goed doen”, legt hij uit. “Daar ben je professional voor. En je hebt ook een verantwoordelijkheid naar je medewerkers.” Hij wilde ook graag meer weten over de V&G-plannen. Het is hem duidelijk geworden dat veel opdrachtgevers nog niet goed op de hoogte zijn van wat er van ze wordt verwacht. “Het begint met een plan voor de ontwerpfase dat de opdrachtgever moet opstellen. Wij moeten dat krijgen, zodat wij een uitvoeringsplan kunnen maken. Maar vooral bij kleine projecten zoals wij uitvoeren wordt dat V&G-plan niet afgegeven.”

Misverstanden

“Een particulier die een huis laat bouwen of een aanbouw laat plaatsen, hoeft geen V&G-plan op te stellen”, helpt Van Arragon een misverstand over de regelgeving uit de wereld. “En het is ook niet zo dat de opdrachtgever een plan voor de ontwerpfase moet maken en de uitvoerende partij verantwoordelijk is voor een uitvoeringspan voor de uitvoeringsfase. Die knip heeft de wetgever er niet in gemaakt, die heeft het over één V&G-plan, één document. Daarin heb je wel een deel dat over de ontwerpfase gaat en een deel voor de uitvoeringsfase. In de praktijk is het vaak zo dat opdrachtgevers de invulling van het uitvoeringsgedeelte aan de uitvoerende partijen overlaten. Veel bedrijven gebruiken daar liever hun eigen methode voor dan dat ze verder werken in het document van de opdrachtgever en dan krijg je dus twee plannen.” Die manier is niet verkeerd maar het schept wel verwarring, bijvoorbeeld over wie waarvoor verantwoordelijk is. Van Arragon maakt duidelijk dat dat altijd de opdrachtgever is, die is verplicht om voor een V&G-plan te zorgen. Is het plan er niet of is het niet in orde, dan zijn de consequenties voor de opdrachtgever. “Maar uitvoerende partijen hebben wél een taak in het geheel”, zegt hij. “Ze moeten aan de bel trekken bij de opdrachtgever als ze zien dat er geen V&G-plan is. Ook als ze zaken tegenkomen in het plan waardoor ze niet veilig, gezond of eerlijk kunnen werken, moeten ze zo snel mogelijk met de coördinator ontwerpfase om de tafel gaan zitten.”

Samen sterk

Deelnemers aan de bijeenkomst gaven aan dat het niet zo gemakkelijk is om opdrachtgevers op die verantwoordelijkheid aan te spreken. Ze vrezen bijvoorbeeld dat zo’n opdrachtgever ze maar lastig vinden en de volgende keer naar een ander gaat. Zowel Bouwend Nederland als de Arbeidsinspectie kunnen hulp bieden. “We kunnen niet 1 op 1 bij zo’n gesprek gaan zitten, maar we kunnen wel een signaal afgeven richting opdrachtgever als de provincie of de gemeente”, zegt Alja Vos, Adviseur Sociale Zaken en Arbeidsmarkt. De Arbeidsinspectie kan nog een stapje verder gaan. “We zijn de enige instantie in Nederland die de opdrachtgever er toe kan bewegen dat hij zijn verplichtingen als opdrachtgever na komt”, zegt Van Arragon. “Zeker als we meerdere signalen krijgen over één organisatie krijgen, kunnen we daar mee aan de slag.”

Tip

Er werden aardig wat vragen op de twee inspecteurs van de Arbeidsinspectie afgevuurd, en ook na de bijeenkomst zin er bij Bouwend Nederland nog flink wat vragen binnengekomen naar aanleiding van de rondgestuurde presentatie. Technisch inhoudelijke vragen over de regels worden doorgespeeld naar de Arbeidsinspectie. Sommige andere vragen, zoals over de kennisoverdracht, komen mogelijk aan bod in een volgende bijeenkomst. Visser weet nog niet of hij naar een vervolgbijeenkomst gaat. “Bij deze bijeenkomst ging het in het begin vooral over grote infraprojecten als de Ringweg en de A7. Daar heb ik niets mee; wij zijn een bouwbedrijf van 18 man groot. Ik heb er meer aan als zo’n bijeenkomst op dat soort bedrijven gericht is en dat er een aparte is voor de grote infrabedrijven.”

AANVULLENDE INFORMATIE

Voor aanverwante artikelen op deze site kunt u klikken op de hieronder vermelde weblinks.

1. sta bewust stil bij veiligheid voor tijdens en na de bouw
2. arbeidsinspecteur-niet-de-werknemer-faalt-maar-het-hele-systeem
3. column-michel-schenk-arbeidsinpecteur-bij-de-inspectie-szw-een-ongeval-overkomt-je-niet
4. inzicht-aangepaste-bouwprocesbepalingen
5. veilig-ontwerp-wordt-issue
6. Betonwapening parkeergarage niet aangepast op afwijkend ontwerp, beperkt lerend vermogen in de bouwsector