Begin vorige eeuw stonden werkzoekenden op pleinen en straathoeken te wachten tot een werkgever langs kwam en er een paar oppikte. Ze konden voor een karig loon aan het werk. De achterblijvers gingen onverrichter zake naar huis en hoopten op meer geluk de volgende dag. Dit soort werkzoekenden heet tegenwoordig zelfstandige zonder personeel oftewel zzp'er, schrijft het Brabants Dagblad.

En internetsites en virtuele marktplaatsen zijn hun pleinen en straathoeken. Ondanks de gepropageerde marktwerking, vrij en creatief ondernemerschap en concurrentie zijn rechteloosheid, armoede en isolement van deze groep praktisch hetzelfde als begin vorige eeuw. Voor een interview met een bouwvakker die zzp'er is en een arbeidsongeval heeft gehad ga ik naar zijn huis. In de tuin prijken 'te koop'-borden.

Hij vertelt: 'Nadat ik zo'n vijftien jaar geleden werkloos werd begon ik als zzp'er. Het ging goed. Er was genoeg werk en mijn uurtarief was 60 euro. Maar de markt is danig veranderd. Er zijn nu veel meer zzp'ers en de concurrentie is groot. Nu is mijn uurtarief gedaald tot 33 euro. Collega's werken zelfs voor onder de 30 euro per uur'. Van dat uurtarief moet hij alle verzekeringen, premies en lasten betalen. Hij is niet meer verzekerd omdat het financieel niet op te brengen is. Gaandeweg is hij door zijn reserves heen geraakt en nu staat zelfs zijn huis te koop. Met tranen in zijn ogen zegt hij dat hij hoogbegaafde kinderen heeft en dat hij hen financieel niet kan ondersteunen om naar de universiteit te gaan.

Een tolk/vertaler kreeg begin jaren 2000 voor niet veel voorkomende talen veertien eurocent per vertaald woord. Nu moet hij het doen met 6 tot 8 eurocent. De overheid wilde concurrentie en dienstverlening bevorderen. Maar de grote vertaalbureaus winnen de aanbestedingen. Vervolgens zetten ze freelancers onder druk om tegen lagere tarieven te werken.

Begin vorige eeuw deden dagloners alleen fysiek werk. Tegenwoordig werken postbodes, ict'ers, juristen, journalisten, verplegers, thuiszorgmedewerkers en zelfs ambtenaren als zzp'er.

Gemeenten schakelen op grote schaal detacheringbureaus in. De werknemers in vaste dienst eruit; de dagloners (zzp'ers) erin. Dat is de trend. Zo sprak ik een werkgever in de bouw die met 12 vaste werknemers gemiddeld 65 zzp'ers aan het werk houdt. Iedereen is bekend met Post.nl waar stakingen waren en rechtszaken over de positie van zzp'ers. Zelfs de loodgieter die mijn geiser onderhoudt heeft 3 van de 4 werknemers ontslagen. Er komt nu elk jaar een andere monteur langs in zijn opdracht. Grote ondernemingen werken met uitzendbureaus die in het bedrijf zetelen. Ze kunnen hun werknemers op elke gewenste dag naar huis sturen.

Deze gang van zaken levert veel armoede op onder zzp'ers. Volgens onderzoek moet een zzp'er 50 euro per uur declareren om te kunnen voldoen aan zijn bedrijfsverplichtingen. Bijna 60 procent van de zzp'ers zit te laag met het uurtarief. Ze zijn vaak niet voldoende verzekerd, volgen geen bijscholing en hebben geen financieel en sociaal vangnet.

De schade beperkt zich niet tot deze groep. Bedrijven en instellingen konden in rustige tijden hun machines, arbeidsmiddelen, inventaris en gebouwen laten onderhouden door werknemers. Nu die zzp'er zijn geworden wordt dit werk niet meer gedaan of gebeurt het mondjesmaat. Er is ook minder controle op de arbeidsomstandigheden van zzp'ers en ze maken veel overuren om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen.

Daardoor kunnen ze sneller ziek worden, overspannen raken, een ongeval veroorzaken en uiteindelijk uit het arbeidsproces wegvallen. Wil de BV Nederland deze nadelige effecten voor circa 1 miljoen zzp'ers en de maatschappelijke gevolgen ervan tegengaan dan wordt het tijd om de wet- en regelgeving aan te passen. Zo niet dan zal de maatschappij de kosten moeten gaan betalen van de nalatigheid van de afgelopen decennia.

De kosten van preventie door het stellen van minimale eisen aan beloning, sociale zekerheid en arbeidsomstandigheden, zullen veel minder zijn dan wanneer deze werknemers tegen elkaar uitgespeeld worden voor meer winst voor bedrijven.

Bijna 800.000 zzp'ers (zelfstandige zonder personeel) telt Nederland.
Hun inkomens lopen sterk uiteen. Het gemiddelde lag in 2014 iets boven 34.000 euro. De gemiddelde ambtenaar verdient een derde meer.
Financiële dienstverlening, gezondheidszorg en specialistische zakelijke dienstverlening zijn de sectoren waarin zzp'ers het meest verdienen.
De laagste zpp-inkomens horen bij overige dienstverlening (bijvoorbeeld kappers en fotografen), horeca en cultuur, sport en recreatie.

door: Ehsan Kermani en overgenomen van deondernemer.nl