Bron: Cobouw.nl

Het aantal dodelijke ongevallen op bouwplaatsen is het afgelopen jaar iets gedaald, maar de doelstelling van jaarlijks nul komt daarmee nog niet in zicht. In 2019 kwamen achttien bouwvakkers tijdens hun werk om het leven, twee minder dan in 2018 en 2017.

Nul doden per jaar. Dat moet het zijn. Niet alleen Maxime Verhagen, voorzitter van Bouwend Nederland, vindt dat, ook meer en meer bouwdirecteuren spraken zich in Cobouw hardop uit.

Maar het jaar 2019 was nog maar amper zeven dagen oud, toen het ondanks tal van aangekondigde maatregelen, zoals de Veiligheidsbaas, misging.

Een 20-jarige bestuurder van een Bobcat kwam in Amsterdam om het leven toen hij op 7 meter hoogte zijn machine vanaf de verdiepingsvloer in de container met opengeklapte laadklep wilde rijden. Maar de container bungelde aan een kraan en bleek onvoldoende verankerd.

Eerste inventarisatie

Bij dat ene dodelijke ongeval bleef het helaas niet. Volgens een eerste telling van de Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vonden in 2019 in totaal achttien bouwvakkers op de bouwplaats de dood.

Cobouw maakte van zeker twaalf van die ongevallen melding. Zo werd er in maart wederom een relatief jonge bouwvakker slachtoffer van een noodlottig ongeval. Dit keer in het weekend. Een negentienjarige bouwvakker raakte bedolven onder betonblokken nadat een muur in aanbouw was ingestort.

In diezelfde maand ging het ook op de A1 bij Holten mis. Tijdens werkzaamheden kwam een wegwerker onder een veegwagen terecht.

Botsing met torenkranen

Fatale ongevallen waren er ook tijdens kraanwerkzaamheden. Onder meer in april op een bedrijfsterrein in het Groningse Nieuwolda.

Niet veel later in mei ging het tijdens het hijsen van een stalen wenteltrap mis op een bouwplaats bij Dierenpark Amersfoort.

Na een botsing tussen twee kranen schrikte heel bouwend Nederland wederom op. Een van de twee kranen raakte een bouwlift, waarin op dat moment een kraanmachinist stond. Met kraan en al stortte de lift ter aarde. Ter nagedachtenis aan de verongelukte machinist wezen de gieken van honderden kranen op een afgesproken tijdstip even naar Den Haag. Een vergelijkbaar eerbetoon zou overigens later in het jaar (oktober) ook worden opgetuigd, na een ongeval in Loosdrecht.

Bekneld

Steeds weer was er dat gevoel van verdriet, onmacht en verbazing. Dat was ook zo bij het ongeval in juni bij een tunnel van de Rijnlandroute die in aanbouw was. Een ankerplaat schoot onverwachts los en trof de medewerker.

Ook tijdens de zomer bleef de bouw niet vrij van ongevallen. In juli raakte een man bekneld in een betonmixer, terwijl er in augustus in Eindhoven een bouwvakker onder een shovel terechtkwam.

Tranen waren er ook in Heerenveen nadat een graafmachinist begin november bedolven raakte onder een laag bodemas. Nauwelijks een week later sloeg het noodlot weer toe. Dit keer tijdens renovatiewerkzaamheden aan een viaduct bij de A50.

Oplossingen

Grote bouwers, maar ook partijen zoals Bouwend Nederland, werken al langer aan maatregelen die veiligheid op bouwplaatsen moeten verbeteren. Zo lanceerde de sector vorig jaar Bouwspraak, een soort gebarentaal waarmee bouwvakkers elkaar kunnen waarschuwen voor dreigend gevaar.

Rijksopdrachtgevers zijn ook van plan om van veiligheid een verplicht nummer te maken in aanbestedingen. Op aandringen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid is minister Knops bezig met het invoeren van een verplichte veiligheidsregisseur op bouwplaatsen.

Eerste publicatie door Thomas van Belzen op 10 jan 2020