18 november 2013
Wellicht sneuvelt er eind 2013 een record. Want alleen al de eerste 7 maanden van dit jaar turfde de Inspectie SZW bijna 100 ongevallen met heftrucks. Wat gaat hier toch mis?
Op de site heftruckhelden.nl staat een bijna slapstickachtig filmpje. Een heftruck wurmt zich door een te nauwe doorgang en komt daarbij in contact met een stellage. Eén staander begeeft het, en razendsnel storten ook alle andere ter aarde. Als het stof weer is gaan liggen, staat alleen de heftruck nog overeind.

Marinka de Groot van Gezond Transport is niet verbaasd. “Zo’n stellage is zo ontworpen dat alle staanders het gewicht ondersteunen. Als er een wegvalt, worden de andere te zwaar belast. Ja, het lijkt misschien alsof die eerste staander het wel erg makkelijk begeeft, maar bedenk wel dat hij misschien al beschadigingen heeft opgelopen van vorige botsingen. En als zo’n botsing niet netjes wordt gemeld, weet niemand dat de stellage extra kwetsbaar is.”

Cijfers
Heftrucks zijn gevaarlijk, dat blijkt niet alleen uit talrijke YouTube-filmpjes, maar ook uit gegevens van de Inspectie SZW. In een factsheet staan de meest voorkomende ongevalscenario’s op een rijtje:

•Aanrijding van een voetganger
•Ongeval met slachtoffer op of in een rijdende heftruck
•Beknelling tussen een object en de heftruck
•Vallen van hoogte, van de lepels van de heftruck
•Contact met een vallend object (er valt lading van de heftruck)

Dit zijn geen zeldzame incidenten. Het gemiddeld aantal ernstige ongevallen bedraagt 120 per jaar, maar in 2008 schoot dat aantal omhoog naar 160, en waren er bovendien 8 doden te betreuren. De kans is groot dat dit record dit jaar wordt verbroken, want het aantal ernstige ongevallen was al in de eerste 7 maanden opgelopen tot 95.

Oorzaken
Structurele onveiligheid dus. En dat terwijl de heftrucks zich mogen verheugen op doorlopende aandacht (zie bijvoorbeeld de campagne Heftruckhelden). Krijgen de chauffeurs wellicht een gebrekkige opleiding? De Groot sluit het niet uit. “De overheid heeft zo’n opleiding niet verplicht gesteld: de Arbowet zegt alleen in algemene termen dat de werkgever moet zorgen voor instructie en voorlichting. Bovendien kunnen er onder de opleiders beunhazen zitten die streven naar snelle winst. De kandidaat-chauffeur krijgt een uurtje theorie, en hoeft soms niet eens in een heftruck plaats te nemen.”

Maar de voornaamste oorzaak van onveiligheid is gedrag – en niet alleen gedrag van de chauffeurs. Natuurlijk, het komt voor dat die veel te hard door de bocht schieten, dat ze de pallet veel te hoog laden, of zelfs dat ze hun heftruck gebruiken als lift voor een collega die iets wil pakken op enkele meters hoogte (zie ook: Ongeval op heftruck wel gedekt). Maar volgens De Groot schort er ook wel wat aan het gedrag van leidinggevenden. “De directie roept bijvoorbeeld dat veiligheid belangrijk is, maar bezoekt ondertussen zelf de werkvloer zonder veiligheidsschoenen. En leidinggevenden leiden soms gasten rond die zich vervolgens buiten de afgebakende voetgangerspaden begeven. Goed voorbeeld geven is erg belangrijk.”

Roadshows
Een mogelijke oplossing is volgens De Groot het delen van ervaringen. “Je moet directie, leidinggevenden, chauffeurs en collega´s met elkaar in contact brengen. Wij organiseren bijvoorbeeld workshops waarin kantoorpersoneel zelf even op zo’n heftruck zit. Zo komen die mensen er achter dat het voor een chauffeur heel lastig is om te zien wat er achter hem gebeurt. Zo’n ervaring blijft hangen. Dan is de verleiding om de volgende keer nog snel even achter zo’n heftruck langs te glippen, opeens een stuk minder groot.”

Op de HeftruckHelden-website zijn criteria te vinden waaraan goede opleidingen en goede opleiders, volgens Gezond Transport en EVO, moeten voldoen.