Bron:WorkXadvocaten.nl

Inmiddels is de twijfelachtige mijlpaal bereikt dat het coronavirus alweer een jaar onder ons is. In dit afgelopen jaar zijn we geconfronteerd met veel nieuwe maatregelen en verplichtingen. Zoals de na een hoop gesteggel ingevoerde mondkapjesplicht. Deze mondkapjesplicht werkt onder andere in winkels, binnen het onderwijs en in theaters en musea, ook door op de werkvloer. Er zullen daarnaast ook andere werkgevers zijn die een mondkapjesplicht willen invoeren op werkvloeren waar dat nog niet door de overheid verplicht is gesteld. De vraag die zich dan opwerpt, is of werkgevers hiertoe kunnen overgaan en zo ja of en hoe kan worden opgetreden tegen werknemers die vervolgens weigeren een mondkapje te dragen? Op deze vraag heeft een kantonrechter inmiddels een duidelijk antwoord gegeven.

INSTRUCTIERECHT WERKGEVER

De casus waar de kantonrechter zich over moest buigen betrof een banketbakkerij, oftewel een winkel waar het dragen van een mondkapje sinds 1 december voor iedereen verplicht is gesteld. De betreffende werkgever had echter al in oktober een mondkapjesplicht ingevoerd. Een van haar werknemers, een bezorger van bestellingen, weigerde vervolgens om het mondkapje te dragen op de momenten dat hij kort in de winkel was om zijn bestellingen voor die dag op te halen.

Wat deze uitspraak voor de praktijk interessant maakt is dat de kantonrechter oordeelde dat het verplicht stellen van een mondkapje valt onder het instructierecht van de werkgever en dat werkgevers er een belang bij hebben om wat dat betreft één lijn te trekken voor alle medewerkers.

Het instructierecht van de werkgever is vastgelegd in artikel 7:660 BW. Belangrijk bij de toepassing van dit instructierecht is dat een instructie een legitiem doel dienen. De kantonrechter oordeelde dat hier sprake van was. Immers, iedere werkgever moet, op straffe van sancties, zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving op grond van de Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidsomstandighedenbesluit, waaronder ook vallen het treffen van maatregelen om besmetting met het coronavirus op de werkvloer te voorkomen.

Daarnaast overweegt de kantonrechter dat de werkgever nog een tweede legitiem doel heeft bij de invoering van de mondkapjesplicht. Een werkgever heeft immers ook het bedrijfsbelang te beschermen, omdat op de werkgever een loondoorbetalingsverplichting rust in geval van ziekte die ook geldt wanneer werknemers als gevolg van een mogelijke coronabesmetting in quarantaine moeten en niet kunnen werken.

De kantonrechter heeft meegewogen dat hoewel over de effectiviteit van mondkapjes wordt getwist, het wel een maatschappelijk aanvaard middel is. De kantonrechter houdt het er dus op dat het dragen van een mondkapje gedurende de coronapandemie bijdraagt aan de gezondheid en veiligheid op de werkvloer en dat een werkgever hiermee dus een legitiem doel heeft. Hiermee is het beroep van de werknemer dat de mondkapjesplicht inbreuk maakte op zijn persoonlijke levenssfeer komen te vervallen.

CONCLUSIE

Uit deze uitspraak kunnen we kortom opmaken dat ook werkgevers binnen sectoren die nog niet door de overheid zijn aangewezen, op grond van het instructierecht van de werkgever eenzijdig een mondkapjesplicht kunnen invoeren op de werkvloer. Het legitieme doel dat in deze uitspraak doorslaggevend was voor de instructie, zal immers voor de meeste andere werkgevers ook gelden. Weigeren werknemers vervolgens de instructie op te volgen dan kan over worden gegaan tot een non-actiefstelling en – na waarschuwing – tot een loonsanctie.

AANDACHTSPUNTEN

Werkgevers moeten er wel rekening mee houden dat wanneer er binnen de onderneming een ondernemingsraad is ingesteld, of als er een personeelsvertegenwoordiging actief is, een dergelijk besluit daar moet worden voorgelegd.

Daarnaast kan het natuurlijk voorkomen dat van werknemers om medische of psychologische redenen niet kan worden verwacht om een mondkapje te dragen tijdens het werk. Wanneer zich een dergelijke situatie voordoet, adviseren wij om te proberen om in overleg met de werknemer, en eventueel ook de bedrijfsarts, een passende oplossing te vinden.