Bron:RIVM.nl
Ieder jaar verliezen ongeveer 280 mensen vingers of andere ledematen door een ongeval met een machine op hun werk. Ze komen in contact met de bewegende onderdelen van machines zoals cirkelzagen, transportbanden, snij- en inpakmachines. Vaak is dit het gevolg van een onveilige situatie die al langere tijd bestaat. Zo blijkt uit een verdiepend onderzoek van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu naar 100 ernstige machineongevallen.
Ongeveer 22% van alle arbeidsongevallen is een ongeval met de bewegende delen van machines.
Over dit soort ongevallen is al vrij veel bekend. En ieder jaar blijven ze een belangrijk deel uitmaken van het totaal aantal ongevallen. Vaak gaat er iets mis met de afscherming van bewegende delen van de machine. In een verdiepend onderzoek heeft het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu 100 ernstige ongevallen uit 2015 en 2016 meer in detail geanalyseerd. De feiten en cijfers gaan over deze 100 ernstige ongevallen en zijn een aanvulling op de bestaande informatie over ernstige ongevallen met machines. De analyse laat zien welke situaties veel voorkomen en wat de directe en achterliggende oorzaken van de ongevallen zijn. Zo blijkt bijvoorbeeld dat onveilige situaties en werkwijzen vaak al langdurig aanwezig waren voordat het ongeval gebeurde.
Verhalen, feiten en lessen
Op de website lerenvoorveiligheid.nl staan de belangrijkste bevindingen op een rij: waargebeurde verhalen, feiten en cijfers en lessen voor de praktijk. De volledige resultaten staan in het RIVM-rapport: ‘Van gewenning naar herkenning: Een verdiepend onderzoek naar honderd ernstige arbeidsongevallen met machines’.
Verplicht meewerken aan onderzoek arbeidsongeval
Bron:rendement.nl
Werkgevers zijn verplicht mee te werken als Inspectie SZW een onderzoek instelt naar een arbeidsongeval. De werkgever moet de inspecteur toegang geven tot alle relevante informatie en bedrijfsruimtes en helpen bij het onderzoek. En uiteraard mag niemand het onderzoek hinderen.
Het horen van getuigen en betrokkenen is bijna altijd onderdeel van het onderzoek. De inspecteur kan dus vragen om een lijst van werknemers die getuige waren. De werkgever moet de inspecteur desgevraagd helpen om met hen in contact te komen. Het is belangrijk om erop te letten dat de privacy van de getuigen wordt beschermd. Vraag de werkgever om een aparte, afgesloten ruimte te regelen voor het horen van getuigen en andere betrokkenen. In principe doen alleen inspecteurs van Inspectie SZW onderzoek naar een ernstig ongeval. Maar als de inspecteur het nodig vindt, kan hij andere opsporingsdiensten, zoals de politie, bij het onderzoek betrekken.
Zet plaats van arbeidsongeval duidelijk af
Werkgever en werknemers mogen zo min mogelijk veranderen aan de locatie van het arbeidsongeval, zodat de inspecteur een goed beeld krijgt van wat er is voorgevallen. Voorkom bijvoorbeeld dat een defecte machine of afgebroken onderdelen meteen worden afgevoerd. Het is vaak beter als tijdelijk niemand op of in de buurt van de ongevalsplaats werkt. Dan is er ook de minste kans dat er iets wezenlijks verandert. Zet desnoods de plaats van het ongeval duidelijk af, zodat het eruitziet als verboden terrein. Soms is dat ook noodzakelijk als de arbeidsomstandigheden er nog onveilig zijn.
Werkgever kan arbeidsongeval ook zelf onderzoeken
Besluit Inspectie SZW naar aanleiding van een melding dat het niet nodig is om het ongeval te onderzoeken? Dan kan de werkgever zelf een onderzoek instellen naar de toedracht van het ongeval. Dat is wettelijk niet verplicht, maar het kan wel nuttige informatie opleveren voor het arbobeleid. Alleen als duidelijk is wat er is gebeurd en waardoor, kan de werkgever maatregelen nemen voor de preventie van dit soort arbeidsongevallen. Laat het interne onderzoek uitvoeren door een deskundige, zoals een bedrijfsarts of veiligheidskundige. Betrokken werknemers of derden moeten vrijuit hun verhaal kunnen doen.
Inspectie SZW: aantal dodelijke ongevallen industrie stijgt van zeven naar tien
15 mei 2019, bron: processcontrol.nl
Het aantal dodelijke slachtoffers bij arbeidsongevallen in de industrie is gestegen van zeven in 2017 naar tien in 2018. De stijging past in het totaalbeeld. Zo vielen vorig jaar bij 70 arbeidsongevallen 71 dodelijke slachtoffers, een stijging ten opzichte van de 54 dodelijke slachtoffers die vielen bij ongevallen in 2017. Dat blijkt uit het recent verschenen jaarverslag van de Inspectie SZW
Van de 71 dodelijke slachtoffers in 2018, vielen de meeste in de bouw (20). Ook in de sectoren vervoer en opslag (11) en handel (11) en industrie (10) vielen relatief veel slachtoffers. Aanrijdingen, vallen van hoogte, ‘gegrepen’ worden door een machine en geraakt worden door vallende objecten zijn de meest voorkomende ongelukken. De Inspectie SZW had hier in februari in een persbericht al op gewezen. Inspecteur-generaal Marc Kuipers verwees toen naar de economie. “We zien in deze economie dat er sneller en efficiënter moet worden gewerkt. Gevolg: meer onveilige situaties en meer ongelukken.”
Veiligheidscultuur
Kuipers riep bedrijven op meer werk te maken van veilige arbeidsmiddelen, veiligheidsprocedures en een cultuur van gezond en veilig werken. Bedrijven zouden er volgens hem van doordrongen moeten zijn dat veiligheid en gezondheid bij het werk staat of valt met de cultuur in het bedrijf. Om de veiligheidscultuur onder de aandacht te brengen zijn op de website van de Inspectie SZW checklists, goede voorbeelden en achtergrondinformatie over het bevorderen van de veiligheidscultuur geplaatst.
Voorbeeld luchtvaartindustrie
De Inspectie SZW is ook vertegenwoordigd in het programma Duurzame Veiligheid 2030. Hierin werken bedrijfsleven, overheid en wetenschap onder meer aan het verbeteren van de veiligheidscultuur. In 2018 keken ze of andere sectoren als voorbeeld zouden kunnen dienen voor verbeteren van de veiligheid in de (petro-)chemie. Daarbij was de blik primair gericht op de luchtvaart. De conclusie van de eerste fase was dat luchtvaartinzichten, waaronder het belang van een Just Culture, zeker toepasbaar zijn.
Vertrouwen en leren
Vertrouwen en leren staat hierin centraal. Het vertrouwen in tegenstelling tot het veroordelen en straffen is een voorwaarde. En het (collectief) leren is het gevolg. Het resultaat van de tweede fase is het ‘Stappenplan – Just Culture’. Het doel van het stappenplan is bijdragen aan het verhogen van de bewustwording en het bevorderen van gedrag dat leidt tot een veiligere (petro)chemische sector. Daarvoor zijn de zes bouwstenen van een veiligheidscultuur, inclusief de Just Culture, algemeen omschreven en aangevuld met sectorspecifieke voorbeelden.
Groei Inspectie SZW
In de periode tot en met 2022 zal de Inspectie stapsgewijs haar personeelsbestand met circa 400 fte uitbreiden. In 2018 heeft de Inspectie 123 extra medewerkers aangetrokken. De uitbreiding is mogelijk door extra middelen vanuit het regeerakkoord. Structureel gaat het vanaf 2022 om 50,5 miljoen euro extra.
Lees hier het jaarverslag