Bron:CBS.nl
Werknemers met een zorg- of welzijnsberoep ervaarden in 2017 naar verhouding het vaakst ongewenst gedrag op het werk door externen, zoals klanten of patiënten. Met 52 procent zei ruim de helft van hen dat een keer of vaker te hebben meegemaakt. Dat wil zeggen dat zij te maken kregen met ongewenste seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld of pesten. Dat meldt het CBS op basis van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), uitgevoerd door het CBS en TNO.
Ook werknemers van 15 tot 75 jaar in de beroepsklasse openbaar bestuur, veiligheid en juridisch ervaren naar verhouding vaak ongewenst gedrag op het werk door externen (40 procent). Werknemers met een ICT-beroep melden met 7 procent het minst vaak dat ze hiermee geconfronteerd worden.
Ongewenst gedrag op werk door externen, 2017
| Ongewenst gedrag op werk door externen, 2017 (% werknemers 15 tot 75 jaar) | |
| Aandeel ongewenst gedrag | |
| Totaal | 23,7 |
| Beroepsklasse | |
| Zorg en welzijn | 52,4 |
| Openbaar bestuur, veiligheid en juridisch | 39,5 |
| Pedagogisch (onderwijs) | 27,5 |
| Commercieel | 27,2 |
| Dienstverlenend | 24,5 |
| Transport en logistiek | 18,7 |
| Managers | 16,9 |
| Bedrijfseconomisch en administratief | 16,6 |
| Overig | 12,7 |
| Creatief en taalkundig | 11,2 |
| Agrarisch | 9,9 |
| Technisch | 9,3 |
| ICT | 6,8 |
| Bron: CBS, TNO | |
1 op de 5 werknemers ervaart intimidatie op werk
De meest voorkomende vorm van ongewenst gedrag op het werk door externen is intimidatie, 19 procent van de werknemers krijgt hiermee te maken. Daarnaast wordt ongeveer 6 procent slachtoffer van ongewenste seksuele aandacht, geweld, of pesten. Intimidatie is binnen alle beroepsklassen de meest voorkomende vorm van ongewenst gedrag, maar tussen deze beroepsklassen bestaan wel grote verschillen in de mate waarin het door werknemers wordt ervaren.
Vaakst intimidatie onder maatschappelijk werkers
Binnen elke beroepsklasse worden meerdere beroepsgroepen onderscheiden. Maatschappelijk werkers hebben met 54 procent het vaakst te maken met intimidatie door klanten of patiënten, gevolgd door gespecialiseerd verpleegkundigen (51 procent) en artsen (50 procent). Werknemers van politie en brandweer hebben het vaakst te maken met lichamelijk geweld op hun werk, veroorzaakt door externen: 47 procent. Bij verpleegkundigen (38 procent) en sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders (33 procent) komt deze vorm van ongewenst gedrag ook relatief veel voor. Van de vijf beroepsgroepen die het vaakst te maken hebben met intimidatie of lichamelijk geweld, vallen er vier onder zorg en welzijn.
Intimidatie en lichamelijk geweld door externen, 2017
| Intimidatie en lichamelijk geweld door externen, 2017 (% werknemers 15 tot 75 jaar) | |
| Ongewenst gedrag | |
| Intimidatie | |
| Totaal beroepsgroepen | 19,1 |
| Maatschappelijk werkers | 53,7 |
| Gespecialiseerd verpleegkundigen | 51,2 |
| Artsen | 49,8 |
| Verpleegkundigen (mbo) | 49 |
| Politie en brandweer | 48,6 |
| Lichamelijk geweld | |
| Totaal beroepsgroepen | 5,8 |
| Politie en brandweer | 46,7 |
| Verpleegkundigen | 38 |
| Sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders | 35,2 |
| Verzorgenden | 33 |
| Gespecialiseerd verpleegkundigen | 27,9 |
| Bron: CBS, TNO | |
Verpleegkundigen vaakst slachtoffer van ongewenste seksuele aandacht
Verpleegkundigen geven met 32 procent het vaakst van alle beroepen aan te maken te hebben met ongewenste seksuele aandacht door patiënten of andere externen, gevolgd door verzorgenden (27 procent). Kelners en barpersoneel zijn de enige beroepen in de top vijf die niet tot zorg en welzijn behoren. Pesten komt met 25 procent het vaakst voor bij politie en brandweer, gevolgd door beveiligingspersoneel met 20 procent (beide openbaar bestuur, veiligheid en juridisch). Ook docenten van algemene vakken in het middelbaar onderwijs worden relatief vaak gepest (17 procent).
Ongewenste seksuele aandacht en pesten door externen, 2017
| Ongewenste seksuele aandacht en pesten door externen, 2017 (% werknemers 15 tot 75 jaar) | |
| Ongewenst gedrag | |
| Ongewenste seksuele aandacht | |
| Totaal beroepsgroepen | 6 |
| Verpleegkundigen | 31,7 |
| Verzorgenden | 26,8 |
| Gespecialiseerd verpleegkundigen | 23,9 |
| Kelners en barpersoneel | 21 |
| Fysiotherapeuten | 18,1 |
| Pesten | |
| Totaal beroepsgroepen | 5,5 |
| Politie en brandweer | 24,5 |
| Beveiligingspersoneel | 20,2 |
| Docenten (algemene vakken) | 17,4 |
| Kassamedewerkers | 13,2 |
| Sociaal werkers | 11,5 |
| Bron: CBS, TNO | |
Bronnen
- StatLine – Psycho-sociale arbeidsbelasting naar beroep
Meer informatie en zelfinspectietools vindt u op:
Bron:samenvoorveiligwerk.nl
Een op de drie werknemers met een publieke taak krijgt te maken met scheldpartijen, intimidatie of fysiek geweld. Onacceptabel….! Agressie en geweld op de werkvloer leidt tot minder werkplezier, meer stress, geeft psychische klachten en kan leiden tot ziekteverzuim. Daarom zou de huidige wetgeving aangescherpt moeten worden:
Wat kun je doen als je te maken hebt (gehad) met agressie of geweld op de werkvloer?
· Meld het incident bij je werkgever
· Verzamel bewijs, bijvoorbeeld getuigenverklaringen, foto’s
· Doe aangifte bij de politie / Laat je werkgever namens jou aangifte bij de politie doen
· Verhaal de schade op de dader
· Vraag om nazorg
· Laat je werkgever maatregelen nemen om geweldsincidenten te voorkomen
· Deel je ervaring met collega’s
Het is daarmee ook een probleem van ons allemaal. Politiek, werkgevers, vakbonden, het staat bij de sociale partners hoog op de agenda. Maar het gaat om medewerkers op de werkvloer, in de praktijk. Daarom wil het CNV juist ook geïnformeerd worden over ideeën om agressie en geweld op het werk te voorkomen?
Deel je ideeën met het CNV via onderstaand formulier. Dat mag ook anoniem. Jouw input nemen zij mee in vervolgstappen!
Doe mee, laat van je horen
Mijn suggestie
Geweld tegen leerkracht hoofdpijndossier
Bron: deTelegraaf.nl
Jaarlijks moeten tientallen leerkrachten zich juridisch bij laten staan vanwege geweldsincidenten of ongewenst fysiek contact. Vakbond CNV had vorig jaar 24 gevallen. „En het gros van de gevallen wordt niet gemeld.”
Verkracht in eigen lokaal
De tientallen onderwijzers die juridische bijstand krijgen in procedures na incidenten met leerlingen vormen het topje van de ijsberg, stelt specialist op dit gebied Wouter Prins. Hij traint docenten in het omgaan met agressie en werkt bij onderwijsbond CNV. „Het ergste dat ik heb meegemaakt is een docente die is verkracht in haar eigen lokaal”, stelt hij.
Ook de VO-raad herkent de stelling van Prins. Bovendien blijkt uit de laatste Veiligheidsmonitor van het ministerie van Onderwijs dat een vijfde van het onderwijzend personeel te maken heeft met verbale agressie. Nog eens 17 procent met ’sociaal en materieel geweld’.
Eén op vijf werknemers ervaart intimidatie externen
Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laten zien dat één op de vijf werknemers in Nederland intimidatie van externen ondervindt op het werk. Dit is één van de vormen van ongewenst gedrag van externen. Andere vormen van ongewenst gedrag die het CBS onderzocht, zijn lichamelijk geweld, ongewenste seksuele aandacht en pesten.
Een analyse van gegevens uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2017 door het CBS toont aan dat intimidatie door externen de meest voorkomende vorm van ongewenst gedrag op het werk is. Externen kunnen bijvoorbeeld klanten zijn, patiënten of (ouders van) leerlingen. Intimidatie door externen komt het meest voor bij maatschappelijk werkers (54%), gespecialiseerd verpleegkundigen (51%) en artsen (50%). Van de werknemers rapporteert 6% ongewenste seksuele aandacht. Lichamelijk geweld komt ook bij 6% van de werknemers voor, net als pesten. De beroepen die het vaakst ongewenste seksuele aandacht melden, zijn verpleegkundigen (32%) en verzorgenden (27%). Lichamelijk geweld komt het meest voor bij de politie en brandweer (47%), verpleegkundigen (38%), sociaal werkers en groep- en woonbegeleiders (33%). Politie en brandweer (25%) en beveiligingspersoneel (20%) ervaren het vaakst pesten door externen, maar ook docenten van algemene vakken in het middelbaar onderwijs worden vaak gepest (17%).
Langdurig ongewenst gedrag kan tot ziekte leiden
Werknemers in de zorg of welzijn rapporteren naar verhouding het vaakst ongewenst gedrag van externen (52%). Met 40% melden werknemers in de beroepsklasse openbaar bestuur, veiligheid en juridisch naar verhouding ook vaak ongewenst gedrag op het werk door externen. Werknemers in de ICT melden het minst vaak dat zij ongewenst gedrag op het werk van externen ervaren (7%).
Ongewenst gedrag is een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). PSA is dan ook opgenomen in de Arbowet (artikel 1, lid 3e) en benoemt de verschillende vormen: seksuele intimidatie, agressie en geweld en pesten. Samen met werkdruk en discriminatie zijn dit voor de Arbowet factoren die stress teweeg brengen op het werk. Ook langdurig ongewenst gedrag op het werk kan leiden tot ziekte, zoals depressie of overspannenheid en kan een werknemer zelfs arbeidsongeschikt maken.
Aanstellen vertrouwenspersoon kan nuttige maatregel zijn
Iedere werkgever moet dus expliciet beleid voeren tegen PSA. Hij moet onderzoek doen naar de ervaringen die werknemers hebben met PSA-factoren. De resultaten van dit onderzoek zijn input voor de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), met het bijbehorende plan van aanpak. In het plan van aanpak neemt de werkgever de maatregelen op om de arbeidsrisico’s te beperken. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon kan een nuttige maatregel zijn om problemen met ongewenst gedrag te signaleren en op te lossen. De vertrouwenspersoon kan de werkgever ondersteunen bij het opstellen van het arbobeleid.
Schokkende cijfers ongewenst gedrag in de zorg
Bron:VenVN.nl
Doe je mee aan V&VN-onderzoek?
Ruim de helft van de professionals in de zorg krijgt te maken met ongewenst gedrag van cliënten of patiënten. Dat kan seksuele intimidatie zijn, lichamelijk geweld of pesten. Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van het CBS en TNO. V&VN vindt dit een schokkende uitkomst. Het toeval wil dat we op basis van signalen van leden net gestart zijn met de opzet van een ledenpeiling naar de grenzen aan intimiteit op de werkvloer. Doe je mee?
Directeur V&VN Sonja Kersten: “De uitkomsten van dit onderzoek naar arbeidsomstandigheden zijn schrikbarend. Ongewenst gedrag mag nooit ‘normaal’ worden. Professionals in de zorg verdienen respect en een veilige werkplek. Ik wil iedereen die hiermee te maken krijgt, dan ook oproepen om dit te melden.”
Veiligheid
Om mensen enthousiast te maken én te behouden voor het vak, is veiligheid een basisvereiste. De werkdruk in de zorg is al hoog, onder andere door de personeelstekorten, zoals bleek uit het herhaalonderzoek van V&VN onder bijna 17.000 leden. Met name de uitstroom van verpleegkundigen en verzorgenden is een groot probleem.
Ledenpeiling
Mede daarom waren signalen van leden over (seksuele) intimidatie al aanleiding om een ledenpeiling op te zetten over de grenzen aan intimiteit tijdens het werk en de dilemma’s die zich daarbij voordoen. Dat onderzoek gaat in februari van start; de resultaten worden naar verwachting eind maart gepubliceerd, onder andere in V&VN-magazine. Wil je meedoen? Meld je dan nu aan voor het ledenpanel, dan ontvang je automatisch een uitnodiging. Aanmelden gaat als volgt: log in op Mijn V&VN, klik op jouw lidmaatschap, dan op ‘wijzig gegevens’ en vink het vakje aan achter de vraag of je deel wilt nemen aan het panel.
Zorg lijdt onder geweld
Bron: de Telegraaf, Door Koen Nederhof
DEN HAAG – Een kwart van de Nederlandse werknemers heeft te maken met intimidatie, ongewenst gedrag en geweld door klanten en cliënten. Met name in de zorg- en welzijnssector is het probleem levensgroot, blijkt uit CBS-cijfers.
„Een vader dreigde een foto van mij te publiceren op internet, met een verhaal erbij dat ik de grootste kindermishandelaar van het land ben. Natuurlijk is zo’n man emotioneel, maar het maakt wel indruk”, vertelt Niekie Warnaar. Ze werkt al 15 jaar in de jeugdzorg, in allerlei functies waarbij ze te maken had met ouders, maar ook met kinderen die zich niet gedragen. „Het lijkt wel normaal dat jongeren geweld gebruiken. Er lijkt sprake van normvervaging.”
Intimidatie en geweld op de werkvloer, ze weet er alles van. Net als jeugdbeschermer Petra de Vries. In haar vak zijn het vooral de ouders die zich misdragen. „Het ergst vind ik het als mensen iets gaan suggereren. „Heb je zelf kinderen? Ik heb je kenteken, ik kan uitvinden waar je woont”, dat soort teksten. Ik reageer dan heel cynisch, maar het blijft wel in je hoofd zitten. Daar heb ik last van.”
Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) die vandaag worden gepubliceerd, blijkt dat meer dan de helft van de mensen in de zorg- en welzijnssector te maken heeft met ongewenst gedrag door klanten, cliënten of patiënten. Dat loopt van foute grappen tot zedenmisdrijven of geweld. Ook politiemensen en brandweerlui zijn vaak slachtoffer, met name van geweld: 47 procent van hen heeft daarmee te maken gehad.
Op het gebied van seksueel overschrijdend gedrag springen de verpleegkundigen eruit. Bijna één op de drie heeft daarmee te maken gehad in 2017, aldus het CBS.
Zeuren
Bij vakbond FNV verbazen de cijfers niet, vertelt Jessica van Ruitenburg, die zich bij de bond bezighoudt met dit onderwerp. Het probleem is lastig te ondervangen, denkt ze. „Heel vaak wordt intimidatie niet als zodanig herkend, of mensen laten het maar. Ze vrezen dat melden de sfeer verpest en vragen zich af of ze niet zeuren. Of ze denken dat de werkgever toch niks doet.”
Melding doen is echter essentieel, benadrukt de vakbondsvrouw. Werkgevers moeten voldoen aan wetgeving en verplichte protocollen, en dus een systeem hebben waarin intimidatie aan het licht kan komen. „En vaak ben je niet de enige die er last van heeft.”
Petitie
Samen met vakbond CNV komt FNV uitgerekend vandaag met een petitie rond intimidatie. Het doel is de Nederlandse overheid zover te krijgen, dat het een internationaal verdrag ondertekent dat geweld en intimidatie in de werksfeer tegengaat. Afgelopen zomer was Nederland nog tegen het ondertekenen van het verdrag. Als het aan de vakbonden ligt, tekent Nederland tijdens een overleg in juni wél.
Als Nederland tekent, zorgt dat voor grote veranderingen in derdewereldlanden. „Maar ook voor Nederland is dit verdrag de enige manier om gaten in de nationale aanpak te dichten”, zegt Arend van Wijngaarden, de voorzitter van CNV Internationaal.
Warnaar vult aan: „Beboet dit soort gedrag maar. Als een conducteur of een agent wordt aangevallen, gebeurt dat wel. Binnen de jeugdzorg is er veel minder aandacht voor. Hoort het er bij ons dan bij?”
Geslagen
Zowel Warnaar als De Vries benadrukt dat er hulp klaarstaat als ze geïntimideerd wordt, of erger. Een collega van De Vries werd onlangs nog zo hard geslagen, dat die met een gebroken sleutelbeen thuis kwam te zitten. „Je mag niet wennen aan dat soort dingen. Bovendien: zie mensen maar te motiveren om te komen werken, als dit soort verhalen de ronde doet. Maar toch is het een prachtig vak.”