bron: BouwendNederland.nl
Strenge wet- en regelgeving en veilig materiaal en materieel ten spijt, begon het aantal ongelukken in de bouw en infra de laatste jaren weer een stijgende lijn te vertonen. Volgens Koene Talma tonen de Governance Code Veiligheid in de Bouw en de inspanningen van Bouwend Nederland aan dat de sector zich daar niet bij neerlegt. Integendeel: het aantal dodelijke ongelukken op bouwplaatsen moet terug naar nul.
Talsma zat in de Raad van Bestuur van Dura Vermeer, maar is sinds anderhalf jaar technisch voorzitter van de kerngroep van de Governance Code Veiligheid in de Bouw waarin opdrachtgevers én opdrachtnemers sinds 2014 samenwerken om de veiligheid in de gehele keten te verbeteren. “De Governance Code is een initiatief van vijftien bedrijven en organisaties aan zowel de opdrachtgevers- en als de opdrachtnemerskant,” legt hij uit. “Dat is essentieel, want daardoor kan er niets tussen wal en schip vallen. Dat Bouwend Nederland begin 2017 de Taskforce Veiligheid & Arbeidsomstandigheden optuigde en samen met de Aannemersfederatie Bouw en Infra en UNETO-VNI de campagne ‘Bewust Veilig’ begon, onderstreept dat er sprake is van een versnelling. De urgentie is alom duidelijk, van de werkvloer tot het topmanagement. Want dáár begint veiligheid op de bouwplaats.”
Triest symptoom
De versnelling was nodig ook, want volgens de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) begon de bouw enkele jaren geleden weer onveiliger te worden – met een stijging naar zestien doden op bouwplaatsen in 2016 als triest symptoom en dieptepunt. “En dat terwijl er al bijzonder veel geregeld en georganiseerd is op het gebied van veiligheid,” verzekert Talsma. “Strenge wet- en regelgeving en veilig materiaal en materieel zijn dus niet genoeg. Er is ook een gedragsverandering nodig om de veiligheid in de bouw te verbeteren.”
Over het doel van de Governance Code is hij duidelijk: nul doden in de bouw en infra per jaar. “Ieder ongeluk in de bouw is er één teveel. Pas als de nullijn is bereikt zit veiligheid genoeg tussen de oren en kunnen we onszelf opheffen.”
De Onderzoeksraad Voor Veiligheid stipte daarbij onlangs een witte vlek aan: de directe omgeving van bouwplaatsen. Talsma: “In een dichtbevolkt land als Nederland wordt zelden middenin het weiland gebouwd. Meestal is er sprake van verdichting van een bestaande bebouwde omgeving. Als je probeert de bouw veiliger te maken, moet je ook terdege rekening mee houden met de omgeving van bouwplaatsen. Dat werd vorig jaar nog eens onderstreept door het instorten van de parkeergarage in Eindhoven. Brokstukken kwamen tot ver buiten de bouwplaats terecht. Wonder boven wonder werden er geen voorbijgangers of omwonenden geraakt.”
Uniforme veiligheidsinstructies
In navolging van onder andere de petrochemische industrie moet volgens Talsma in de hele bouwketen, van het ontwerp tot de oplevering, veiligheid expliciet als een van de hoofdcriteria worden meegenomen. “Ook een bedrijf als ProRail toont aan dat het aantal ongelukken op de werkvloer kan worden geminimaliseerd, als je het onderwerp hoog op de agenda zet, er samen de schouders onder zet en veiligheid voortaan standaard onderdeel laat uitmaken van de werkzaamheden.”
Tijdens de tweede editie van ‘Bewust Veilig’ op ‘Nationale Veiligheidsdag’ vrijdag 16 maart 2018 zullen honderden bouw- infra- en installatiebedrijven op duizenden bouwplaatsen weer stilstaan bij de veiligheid op de werkvloer. Talma: “Onder de vlag van de Governance Code maken we die dag bekend dat alle aangesloten bedrijven en organisaties vanaf 2018 uniforme poortinstructies op bouwplaatsen gaan hanteren. Momenteel doen er veel verschillende versies de ronde, wat onduidelijkheden en misverstanden met zich mee kan brengen met alle gevolgen van dien. Eén uniforme poortinstructie op alle bouwplaatsen in Nederland brengt veiligheid in de bouw en infra weer een stap dichterbij.”