overgenomen van: http://arbo-online.nl
Het team Arbeidsdiscriminatie van de Inspectie SZW is nu een jaar actief. Op verzoek van de Tweede Kamer kijkt het team of werkgevers beleid voeren tegen discriminatie op de werkvloer.
Niet zo eenvoudig als het klinkt. “De Arbowet biedt onvoldoende wettelijke grondslag voor het toezicht van de Inspectie SZW op anti-discriminatiebeleid”, concludeert Jacqueline Naafs in haar masterscriptie Arbeidsrecht voor de Universiteit van Amsterdam.
Inspectie heeft geen bevoegdheden op relevante beleidsgebieden
De Inspectie heeft simpelweg geen bevoegdheden als het gaat om het wervings- en selectiebeleid of beleid over arbeidsvoorwaardenbeleid en ontslag. Dat zijn de onderdelen die gezamenlijk anti-discriminatiebeleid (kunnen) vormen. Toch stuurde de Kamer via een amendement de inspecteurs de straat op om te checken of de werkgever een beleid voert op discriminatie op de werkvloer. En omdat de bevoegdheden van de inspectie uitsluitend op de werkvloer liggen, grijpt I-SZW naar het enige middel dat ze hebben: de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).
Risico’s in RI&E, maatregelen in plan van aanpak, en actie!
Zo kan het gebeuren dat zelfs bedrijven die alles uit de kast halen om aan de Arbowet te voldoen, toch een veeg uit de pan krijgen. “U hebt niet middels risico-inventarisatie en -evaluatie beoordeeld of werknemers (kunnen) worden blootgesteld aan psychosociale arbeidsbelasting als gevolg van discriminatie op de werkvloer. Het betreft hier een tekortkoming van artikel 2.15, 1e lid van het Arbeidsomstandighedenbesluit”, zo kreeg een werkgever te lezen. En dan? Neem het personeelsbestand onder de loep, kijk wie op welke gronden risico loopt op discriminatie, leg die risico’s vast in de RI&E en wat er tegen te doen is in een plan van aanpak, en neem die maatregelen voor anti-discriminatiebeleid ook echt.
Wie kijkt wat de wet voorschrijft, moet goed zoeken
Anti-discriminatiebeleid. Wie wil kijken wat de wet voorschrijft, moet goed zoeken. In de tekst van de wetswijziging van 2008 komt het woord ‘discriminatie’ als zodanig niet voor. De werkgever moet zelf uitvinden dat de term ‘direct of indirect onderscheid’ daarop doelt. In het jaarplan Inspectie SZW is discriminatie wel opgenomen, maar onder de verzamelterm Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA). De wettelijke grondslag ontbreekt en biedt dus geen soelaas om aan de overheidseisen te voldoen, zo concludeert ook Naafs in haar masterscriptie.
Geest van de wet kan ook uitkomst bieden
Maar de geest van de wet kan ook uitkomst bieden natuurlijk. Naafs ziet zelfs mogelijkheden voor de Inspectie om via een omweg toch die niet tot de bevoegdheden van I-SZW behorende terreinen te onderzoeken, zoals werving en selectie en arbeidsvoorwaarden. “De redeneertrant is dat discriminatie bij de arbeidsvoorwaarden en/of bij ontslag aanleiding kan vormen voor een vermoeden van discriminatie in bredere zin die tot PSA leidt. Op grond van zo’n vermoeden kan de Inspectie SZW een onderzoek naar discriminatoir bedrijfsbeleid starten.”
De Inspectie komt na zomer met resultaten inspecties
Het team Arbeidsdiscriminatie is sinds 1 mei 2015 operationeel. Hoeveel overtredingen het team inmiddels heeft gesignaleerd en hoeveel sancties uitgedeeld, is nog niet duidelijk. Wel schrijft I-SZW dat er circa honderdvijftig bedrijfsbezoeken hebben plaatsgevonden. De Inspectie garandeert na de zomer met resultaten te zullen komen van deze inspecties. Om het werkgevers makkelijker te maken op het vlak van anti-discriminatiebeleid, heeft zij inmiddels een Zelfinspectietool ‘Werkdruk en ongewenst gedrag’ beschikbaar gesteld.
> U vindt veel over de rol van de RI&E bij werkgerelateerde risico’s in het boek RI&E in 100 vragen.