Door: Tonie Mudde 2 juni 2016, 06:00

Hoogleraar veiligheid hekelt verbod op asbestdaken

De vondst van asbest leidt vaak tot emotionele reacties, onnodige ontruimingen en grootschalige schoonmaakoperaties. Dit terwijl de gezondheidsrisico's meestal minimaal zijn. Dit stellen onder meer de burgemeester van Alkmaar, twee topmannen van woningcorporaties (Mitros en Talis) en de Nijmeegse hoogleraar Besturen van Veiligheid Ira Helsloot vandaag in het pamflet Laten we eindelijk normaal doen over asbest. De ondertekenaars vinden dat de verhouding tussen de kosten en baten van grootschalige asbestsanering scheef is en stellen dat goed geïnformeerde burgers zelf soms beter zicht hebben op de risico's dan de verantwoordelijke bestuurders.

Zelf kiezen

Hoeveel veiligheid hebben we nodig?

Grootschalige asbestsanering is peperduur en levert niet veel gezondheidswinst op, vinden de schrijvers van het pamflet Laten we eindelijk normaal doen over asbest. Drie redenen waarom het verstand het onderspit kan delven bij gezondheidsrisico's. (+)

Het asbest-pamflet

docx (39.5 kB)

Uit het pamflet: 'Als bewoners het zelf mogen zeggen, kiest het merendeel liever voor het energiezuinig maken van hun woningen of voor het vervangen van de badkamer of keuken, in plaats van asbestsanering.'

Vandaag houdt staatssecretaris Dijksma (Infrastructuur en Milieu) een bijeenkomst met vertegenwoordigers van onder meer gemeenten en provincies om afspraken te maken over versnelde sanering van alle asbestdaken in Nederland.

Sinds 1993 is het gebruik van asbest verboden, maar in gebouwen van voor die tijd zit nog veel asbesthoudend materiaal. Inademing van de vezels kan leiden tot ziekten als longkanker en asbestose, waarbij de longcapaciteit drastisch afneemt. Helsloot: 'Maar het meeste asbest is in gebouwen verwerkt op plaatsen die niet in verbinding staan met de lucht. Zelfs als er wat materiaal loskomt en je zou het inademen – bijvoorbeeld na een brand ergens in de buurt- is het risico relatief klein. Met asbest is het net als met passief meeroken in een kroeg: het wordt pas gevaarlijk voor je gezondheid als je het dag in dag uit doet.'

De hoogleraar hekelt het kabinetsbesluit om vanaf 2024 alle asbestdaken te verbieden. Gemeenten kunnen vanaf dat moment met een dwangsom afdwingen dat particulieren, bedrijven of overheidsinstellingen hun asbestdak verwijderen. Helsloot: 'Complete waanzin, weggegooid geld voor schijnveiligheid. Saneer dat asbest liever als het dak toch al aan vervanging toe is.'

Lex Burdorf, hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid aan de Erasmus Universiteit, beaamt dat de overheid regelmatig te paniekerig reageert op de vondst van asbest. 'De wijk afsluiten -zoals gebeurde in het Utrechtse kanaleneiland – is bijna nooit nodig. Maar druk op de ketel zetten om asbestdaken te verwijderen, vind ik wel verstandig. Het is gevaarlijk spul: hoe eerder je er vanaf bent, hoe beter.'

Hij zou huurders niet zelf laten bepalen of ze geld voor asbestsanering liever willen besteden aan andere zaken zoals een nieuwe keuken. 'Dan vrees ik dat mensen kiezen voor de korte termijn.'

Staatssecretaris Sharon Dijksma van Infrastructuur en Milieu zegt achter het besluit te blijven staan om alle asbestdaken te saneren voor 2024. 'Het is evident dat asbestdeeltjes schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid als je ermee in aanraking komt. De asbestregels zijn bedoeld om de risico's voor blootstelling te verminderen. Daarom mag asbest sinds 1994 niet meer worden gebruikt. In 2024 zijn de jongste daken waarin nog asbest is verwerkt 30 jaar oud en kunnen asbestdeeltjes vrijkomen door de invloed van weer en wind.'

Weggegooid geld

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu liet een paar jaar geleden uitrekenen dat er door het verbod op asbestdaken in Nederland in totaal tussen de 200 en 300 minder asbestslachtoffers zullen vallen. Die schatting is echter dermate onzeker, dat het ministerie in vervolgrapporten geen aantallen meer noemt. Omdat door het verbod sommige daken worden vervangen vóór het verstrijken van de economische levensduur kost dit 882 miljoen euro extra.

Volgens Helsloot is dit weggegooid geld dat beter besteed kan worden, bijvoorbeeld aan anti-rookmaatregelen. Aan roken gaan jaarlijks circa 20 duizend Nederlanders dood.

Nederland telt circa 130 vierkante kilometer asbesthoudende daken en gevelpanelen. Staatssecretaris Dijksma wil asbestdaken versneld opruimen en vervangen. Vanaf 2024 geldt er een verbod op asbestdaken. De extra kosten van die operatie bedragen 882 miljoen euro.