door: Ruben Koops
Amsterdam – Dieselwalm, lasdampen en boorstof boezemen de bouwvakkers die de laatste hand leggen aan de Noord/Zuidlijn angst in. De werklui vrezen voor hun gezondheid, en zeggen niet gehoord te worden door de uitvoerders van het megaproject.
Diverse afbouwers, allen werkzaam op dezelfde locatie ondergronds bij halte De Pijp, hebben in gesprek met deze krant laten weten zeer bezorgd te zijn over de situatie. ,,We kunnen wel ademen, maar het voelt niet goed. Je ziet het stof overal dwarrelen. Een collega bevestigt: ,,Ik ben al maanden schor. Zo meteen word ik hier pas veel later ziek van, maar dan zegt iedereen dat het door t roken komt. Volgens de werklui ontstaat de luchtwegirritatie vooral door de brommende dieselmotoren van hoogwerkers en andere voertuigen, waarvan de roetfilters volgens hen al maanden lang niet vervangen zijn. De mannen, die allen werken voor onderaannemers, moeten anoniem blijven, omdat zij voor aanvang van de klus hebben getekend niet te zullen praten met de pers. ,,De uitvoerders lachen je weg als je er over begint. Inspecties of metingen van de luchtkwaliteit zijn mij niet bekend. De mannen zijn niet alleen bang voor de vieze lucht. ,,Er lopen hier ook veel ZZPers rond en die durven al helemaal niets te zeggen uit angst om hun opdracht te verliezen. Wil hij het niet, dan doet de volgende het wel.
Momenteel werkt de bouwcombinatie VIA Noord/Zuidlijn in opdracht van de gemeente Amsterdam aan de afbouw van de lijn en de acht stations van de nieuwe metroverbinding. Het gaat om zeker 92 roltrappen, 25 liften, bedrading, plafonds en vloeren. Na jarenlange vertragingen en een miljardenoverschrijding staat de oplevering nu gepland voor oktober 2017. De stations waar gebouwd wordt liggen soms op tientallen meters diepte onder de grond. De bouwvakkers maken gebruik van hoogwerkers en verreikers, voertuigen met dieselmotoren. Het zou gaan om tussen de 15 en 20 voertuigen. Volgens de betrokken medewerkers braken die diesels constant zwarte rook uit, en worden de roetfilters niet vervangen. Ook zouden er in de ondergrondse ruimtes constant lasdampen blijven hangen, en veel fijnstof door boorwerkzaamheden in de betonnen muren. ,,Die roetfilters zijn zo zwart als de nacht. En de uitlaten zitten los, waardoor er veel rook ongefilterd ontsnapt. Een ander die bovengronds zijn verhaal doet, klopt als voorbeeld op de mouw van zijn overal. Wolken stof vliegen door het restaurant. ,,Op de boren en lasapparaten zitten piepkleine afzuigertjes, maar die halen niets uit. Twee mannen zeggen al enkele weken last te hebben van een droge keel zodra zij naar beneden gaan. Ook hoesten ze naar eigen zeggen stofdeeltjes op.
Namens VIA Noord/Zuidlijn worden onveilige arbeidsomstandigheden ontkend door een zegsman. Maar gisterenochtend werden de filters van de hoogwerkers, na vragen van deze krant, plotseling vervangen, melden de medewerkers opgetogen. ,,Hier zit geen verband tussen, dit betrof een periodieke vervanging, bezweert een woordvoerder. Ook laat VIA weten dat er een uitgebreid systeem van meetpunten genstalleerd is, om stikstofmonoxide en -dioxide op acceptabele niveaus te houden. ,,Daar waar de grenswaarden incidenteel worden overschreden worden direct corrigerende maatregelen getroffen. Dit kan in de praktijk betekenen dat materieel wordt stilgezet of ventilatoren worden bijgesteld. Lasrook en boorstof moet direct opgevangen worden van de bouwers. ,,Op deze zaken wordt juist stringent gecontroleerd en gehandhaafd. Op de NoordZuidlijn geldt de verplichting voor het stofvrij werken.
De bouwers van de Noord/Zuidlijn staan onder druk om de oplevering te halen. De metrotunnel had al jaren geleden klaar moeten zijn, maar is steeds vertraagd. Ook nu is door de gemeente meegedeeld dat de kans dat de opleveringsdatum in oktober van 2017 gehaald wordt, zeer klein is. Deze zomer wordt de definitieve opleveringsdatum bekend gemaakt. De bouw wordt naar aanleiding van de klachten niet stil gelegd. ,,De gezondheid van de bouwers staat voorop, er moet gewoon gewerkt worden volgens de regels. Als opdrachtgever zien wij erop toe dat de wet- en regelgeving wordt nageleefd. Zodra wij reden hebben om aan te nemen dat dat niet het geval is, ondernemen wij actie, aldus een woordvoerder van de gemeente Amsterdam.
In een reactie stelt een woordvoerder van de Inspectie SZW, voorheen Arbeidsinspectie, dat er bij de instantie nog geen melding is gedaan van de werkomstandigheden op de werkplaatsen van de Noord/Zuidlijn. ,,Als een medewerker een klacht indient gaan we dat beoordelen. Het eerste wat wij zouden kunnen doen is het opvragen van de meetrapporten, of we gaan naar de werklocatie toe. De betrokken medewerkers kondigen aan vandaag hun beklag te gaan doen bij de Inspectie SZW.