Geschreven door
Ben Meindertsma
Van alle buschauffeurs en monteurs die tussen 1990 en 2010 bij het GVB werkten, overlijden er naar verwachting zeven aan longkanker doordat ze hebben gewerkt in dieselrook. Dat is de uitkomst van een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van het Amsterdamse vervoerbedrijf. Tussen 1990 en 2010 werkten er gemiddeld zo’n 1042 chauffeurs en monteurs bij het bedrijf.
Voor zover bekend is het in Nederland voor het eerst dat een bedrijf laat uitzoeken aan welke gezondheidsrisico’s werknemers zijn blootgesteld door het werken in dieselrook. Het GVB liet het onderzoek doen naar aanleiding van klachten van oud-werknemers.
Sigaretten
De monteurs in de garages van het GVB liepen relatief het meeste risico. Van elke veertig monteurs die twintig jaar in de garage werkten, overlijdt er naar verwachting n aan longkanker door het werken in dieselrook. Bij buschauffeurs is dat 1 op de 207.
Volgens de onderzoekers moeten de berekeningen gezien worden als grove schattingen.
Het rapport spreekt van een ‘marginaal verhoogd risico’. De onderzoekers stellen dat een deel van de sterfgevallen kan worden verklaard door de vervuilde Amsterdamse buitenlucht. Ook wijzen ze erop dat mensen die een pakje sigaretten per dag roken een veel grotere kans hebben op longkanker dan mensen die dagelijks werken in dieseldampen.
Marginaal risico
Volgens het GVB toont het onderzoek niet aan dat werknemers in het verleden te veel risico hebben gelopen. Het vervoersbedrijf benadrukt dat de onderzoekers ook studies bij vervoersbedrijven in het buitenland hebben meegenomen. Uit deze studies blijkt dat er een marginaal verband is tussen longkanker en het werken in dieselrook.
Sinds 1998 heeft het GVB maatregelen genomen om de dieseluitstoot te beperken. Volgens het onderzoek was het bedrijf “geen voorloper, maar ook geen achterblijver als het gaat om beschermingsmaatregelen.
Onmogelijk
Omdat longkanker veel verschillende oorzaken kan hebben, is het onmogelijk aan te tonen dat er werknemers zijn overleden doordat ze hebben gewerkt in dieselrook. Toch roept het GVB (oud-)werknemers op om zich te melden bij het bedrijf als ze vermoeden dat hun gezondheidsklachten te maken hebben met het werken in dieselrook.
Naar aanleiding van het rapport pleit het GVB opnieuw voor een landelijk loket waar bedrijven en werknemers terecht kunnen voor hulp bij het aantonen van een beroepsziekte. Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft al aangegeven dat hij hier voor openstaat. Na de zomer gaat hij meer duidelijkheid geven over de komst van zo’n loket.
GVB: Geen verband tussen dieseldampen en longkanker
Volgens het GVB kan er geen direct verband gelegd worden tussen het inademen van dieseldampen door buschauffeurs en het krijgen van longkanker. Oud-werknemers van het GVB zijn bezig met een claim. Zij zeggen bewijzen te hebben dat ziektes wel degelijk werkgerelateerd zijn.
In de jaren 90 en eerder hebben ze continu schadelijke dieseldampen ingeademd, vooral bij het opstarten van de bussen in de garage. ‘Als je in zo’n bus gaat rijden, dan heb je gitzwarte handen. Je stuur is zwart, je dashboard is zwart, je stoel is zwart. Alles is zwart. Van de roet’, zegt Theo van Wijnkoop van het Comité Asbest en Dieseldampen GVB Amsterdam.
Volgens Theo van Wijnkoop zijn hij en veel van zijn collega’s hierdoor ziek geworden. Maar volgens het GVB blijkt uit onderzoek dat dit verband niet goed kan worden bewezen. ‘Wij hebben er goed naar gekeken, de GGD heeft onderzoek gedaan. Bij GVB blijkt gelukkig niet dat er meer mensen overlijden’, zegt GVB-woordvoerder Eric Bosman.
Van Wijnkoop is teleurgesteld over de uitkomsten. Hij gaat binnenkort een definitieve claim bij GVB neerleggen. Het vervoersbedrijf pleit nu overigens voor een nationaal loket voor beroepsziekten, dat kan helpen bij de behandeling van dit soort zaken. En GVB zegt nu jaarlijks de uitstoot in de garages te meten