Onwil

De man tegenover me keek weg. Bij het verwerken van de zojuist gehoorde mededeling kon hij de indringende blik van de boodschapper niet gebruiken. Hij murmelde een zin die gezien het gehanteerde volume niet voor mij was bestemd, maar waaruit desondanks een ferme krachtterm viel op te maken.
De man had zich zojuist aan mij voorgesteld als Arie. De achternaam was nog net iets teveel gevraagd, maar daar kwamen we straks wel uit.

Arie bracht zijn rechterhand naar zijn mond, stak er twee vingers in en floot. Tegelijkertijd gebaarde hij met zijn linkerhand naar twee collegas die even verderop op het schuine dak vanaf de dakkapel en hoger, de pannen aan het leggen waren.
Hij riep naar zijn collegas dat ze moesten komen, maar het bevel smoorde in de pogingen van Jan Smit om via de radio van een cirkelzaagmerk de steigerbouwers aan de overkant van de straat tot wanhoop te drijven. In een tegenoffensief stuurden die op hetzelfde volume iets van Deep Purple onze kant op.
En van de twee collegas van Arie doorzag het oorzakelijk verband en zette de radio uit. Daarna vroeg hij Arie via onbeholpen gesticulatie om zijn woorden nog eens te herhalen.
“Komen! Nu!”, schreeuwde die, gevolgd door een nadere uitleg: “Arbo!”

Dat laatste had effect. Twee mannen, de een wat langer dan gemiddeld, de ander met ruim embonpoint, voegden zich bij ons. Ik maakte mij klaar om de draad weer op te pakken, maar dat bleek onnodig. Arie nam de touwtjes in handen. “Het werk is stilgelegd”, zei hij. “Valgevaar; we kunnen naar huis.”
“Stilgelegd, valgevaar? Wat is dat nou weer voor onzin?”, vroeg de langere en hij wendde zich tot mij in de verwachting dat hij daar de oorzaak van de onzin kon vinden. Hij wees naar de werkvloer waar we op stonden.
“Er staat toch een steiger?”, vroeg hij. Ik vertelde waarom hij ondanks de steiger niet verder mocht werken. Zo was de werkvloer een meter onder de dakgoot aangebracht en vond het werk op de onbeveiligde dakkapel plaats. De bovenkant van de dakkapel lag minstens 2 meter 50 boven de steiger. Bovendien staken de staanders van de steiger een halve meter boven de steigervloer uit. Goed om je ongelukkig te vallen.

Om niet over te komen als het betweterige ambtenaartje dat ik in de ogen van deze hardwerkende pannenleggers natuurlijk wel was, besloot ik de zojuist overtreden artikelen van het Arbobesluit onbenoemd te laten. Dat kwam wel als ik met de werkgever om tafel zou zitten.
“Weet Nico het al?”, vroeg de gezette heer. Ik schudde van nee. Nico was de baas. Ik had al menig gesprek met hem gevoerd over risicobeoordeling, maar de wijze les was kennelijk nog steeds niet ter harte genomen. “Ik bel hem wel”, riep Arie.
Toen Arie zich weer bij ons voegde, vroeg ik of de baas nog naar de bouw kwam, maar nee, hij was niet in de buurt. Dus liep ik naar de auto, ging achter het stuur zitten.

Ineens zag ik een enorme wagen het terrein oprijden. Ondanks zijn rood aangelopen gelaat herkende ik Nico meteen.
Kennelijk was hij dus wel in de buurt geweest, of had hij net ook nog een snelheidsovertreding op zijn naam gezet. Zijn boosheid hing als een aura om hem heen toen hij uitstapte en naar de steiger beende. Hij keek me aan zoals een slang kijkt naar het muisje dat hij binnen twee tellen zal verslinden.
Toen begon hij de steiger te beklimmen. Niet via de daarvoor bedoelde trappentoren, maar langs de buitenkant, gebruikmakend van de rozetten aan de staanders. Alsof hij daarmee wilde laten zien dat hij de enige was die wat te zeggen had over veiligheid. En hij had gelijk. De werkgever is daar inderdaad verantwoordelijk voor. Je moet het je medewerkers alleen wel op een andere manier uitleggen.
Ik zag dat hij over de leuning van het tweede slag van de steiger klom en via de legale weg uit het zicht verdween. Mij in totale verbazing achterlatend.
Uren had ik eraan besteed om bij dit bedrijf het proces van verbetering te begeleiden. Het was paarlen voor de zwijnen gebleken, water naar de zee. En het was tijd voor het zoveelste boeterapport.