Sinds 1 januari 2015 verplicht de Participatiewet gemeenten regels te stellen ten aanzien van de tegenprestatie. Voor het ontvangen van een uitkering kunnen bijstandsgerechtigden een tegenprestatie opgelegd krijgen (voor wat, hoort wat). De werkzaamheden die de gemeenten voor de bijstandsgerechtigden c.q. tegenpresteerders op het oog hebben, worden veelal in het vrijwilligerswerk gevonden, teneinde discussie over ‘dwangarbeid’ en ‘verdringing van arbeid’  te vermijden.

De vraag is echter hoe het gesteld is met de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van tegenpresteerders. Vrijwilligers vallen namelijk sinds 2007 voor een belangrijk deel niet meer onder de Arbowet om de regeldruk bij vrijwilligersorganisaties te verminderen. Maar zijn tegenpresteerders eigenlijk wel vrijwilligers? In haar scriptie-onderzoek concludeert Gerharda van der Meulen dat dit lang niet altijd het geval is. Daarmee vallen veel tegenpresteerders onder de definitie van ‘werknemer’ in de Arbowet, en valt de tegenpresteerder in beginsel onder de volledige werkingssfeer van de Arbowet. De wetgever zou dit expliciet moeten erkennen door een duidelijke bepaling over de toepasselijkheid van de wet. Bovendien zou de overheid vrijwilligersorganisaties die de tegenprestatie faciliteren, dienen te ondersteunen bij de naleving van de Arbowet – bijvoorbeeld door ontwikkeling van laagdrempelige tools voor die organisaties.

Bron afbeelding: 'This won't hurt a bit' by Jude Buffum