wo 09 sep 2015

door Marijn Jongsma

Amsterdam –
Economen en politici hameren al jarenlang op het belang van scholing voor de Nederlandse economie. Maar op het prioriteitenlijstje van werkgevers is investeren in personeel juist gedaald.

Dat constateert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in een vandaag verschenen studie die deel uitmaakt van een langlopend onderzoek onder werkgevers. In 2013 gaf bijna tweederde van de werkgevers een ‘zeer of tamelijk hoge prioriteit’ aan opleiding en scholing; in 2011 was dat nog 72%. Sinds 2005 was juist van een licht stijgende trend sprake, die hiermee is doorbroken.

Vast contract

Ook het aandeel van bedrijven dat met ontslag bedreigd personeel begeleidt naar ander werk neemt af: van 35% in 2007 naar 27% in 2013. ‘Ondanks de grote aandacht voor duurzame inzetbaarheid, investeren werkgevers niet vaker in scholing van werknemers’, aldus het SCP.

Niet geheel verwonderlijk zijn het vooral de werknemers met een vast contract die een werkgerelateerde opleiding of cursus volgen. ‘Werknemers die, vanwege hun tijdelijke contract, scholing het hardst nodig hebben voor hun inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, profiteren dus het minst.’

Economische crisis boosdoener

Het SCP ziet de economische crisis als boosdoener. ‘Mogelijk zijn werkgevers hierdoor meer bezig met overleven dan met investeringen in het personeel.’ Maar ook flexibilisering van de arbeidsmarkt speelt een rol: ‘Door de toename van tijdelijke contracten hebben werkgevers waarschijnlijk minder prikkels om te investeren in personeel.’

Daarmee ontstaat er wel ‘sociaal dilemma’, constateren de onderzoekers. Als alle werkgevers investeren in hun personeel, is iedereen beter af. Maar wie garandeert dat de buurman het ook doet? ‘Voor een individuele werkgever hoeft het altijd rationeel te zijn om zich hier op individueel niveau mee bezig te houden.’

Telewerken over hoogtepunt heen

Overigens zijn er grote verschillen tussen sectoren. In de industrie vindt maar de helft van de werkgevers scholing belangrijk; de bouw scoort met 55% niet veel beter. De overheid en het onderwijs scoren met respectievelijk 85% en 91% bovengemiddeld hoog.

Uit het SCP-rapport blijkt eveneens dat telewerken over het hoogtepunt heen is: in 2013 vond dit in 38% van de bedrijven plaats, tegen 46% in 2011. Vooral in de zakelijke dienstverlening gaat het hard. Bedrijven als Yahoo en HP hebben in de VS de toon gezet. Maar ook werknemers komen liever zelf opdagen in tijden van crisis, aldus het SCP.