Een op de drie Nederlanders wil niet online
Door Wim Amerongen
Het grootste deel van de volwassen Nederlandse bevolking wil wel op Internet, of is dat al. Een derde houdt de boot af. Deze groep vindt niet alleen de telefoonkosten en de aanschaf van apparatuur te hoog , maar ziet ook het nut van Internet en e-mail niet in. Het gevolg is een tweedeling van de maatschappij, die vraagt om politiek ingrijpen.
Dit blijkt uit het vandaag gepubliceerde onderzoek 'E-mail 4 all', uitgevoerd door M&I Partners in opdracht van Internet Society Nederland. Vorig jaar oktober stelden de onderzoekers aan 1376 mensen vragen over het gebruik van e-mail en Internet. De resultaten zijn opvallend. Ongeveer de helft (49 procent) heeft geen e-mail en surft niet op het www, terwijl 40 procent van de ondervraagden beide toepassingen gebruikt.
Eén op de vijf Nederlanders die inlogt op Internet, doet dit alleen op de zaak. Ongeveer 40 procent is thuis en op het werk regelmatig online. Er zijn grote verschillen tussen gebruikers en niet-gebruikers. Slecht opgeleiden en ouderen noemen vooral de kosten als reden om geen gebruik te maken van Internet. Het onderzoek maakt ook een eind aan enkele veelgehoorde aannames. Zo zou e-mail een vervanging zijn van faxen, brieven en kaartjes. Het omgekeerde blijkt juist waar. Gebruikers van e-mail versturen ook veel faxen en brieven.
Achterhaald
De onderzoekers leggen er de nadruk op dat de ontwikkelingen in de markt snel gaan, zodat het rapport nu, vier maanden na het onderzoek, geen exact beeld meer geeft. Alleen al in de laatste maanden van het vorig jaar startten diverse gratis Internetdiensten en vond de introductie van settopboxen plaats.
Ondanks deze goedkope aanbiedingen ontstaat er een groep achterblijvers. Volgens M&I Partners wordt deze groep niet bereikt met de huidige marketingtechnieken. De groep achterblijvers heeft een gebrek aan kennis over de digitale snelweg en heeft ook minder geld. Deze groep zal pas online gaan als ze vinden dat er een duidelijk aanwijsbaar voordeel is, of als er druk komt uit de sociale gemeenschap waar zij deel van uitmaken. Op dit moment is het niet kunnen omgaan met een computer ook een reden om de digitale snelweg links te laten liggen.
Politiek
Het rapport signaleert verder dat er door deze ontwikkeling een tweedeling in de maatschappij kan ontstaan die om politiek ingrijpen vraagt. Ook Internetproviders hebben een direct commercieel belang bij een snelle verdere verspreiding van e-mail en Internet. Deze branche kent een keiharde concurrentie en heeft een lage organisatiegraad. De onderzoekers suggereren dat juist een collectieve aanpak de achterblijvers over de brug kan helpen.
SCP: digitale tweedeling bestaat niet
BEWAAR
Van onze verslaggever
4-5-00 – 00:00
De snelle opmars van computers en internet leidt niet tot een digitale tweedeling in de maatschappij. Er zijn weliswaar behoorlijke sociale verschillen in het bezit van computers, maar die zijn van tijdelijke aard….
Dit concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in het vandaag te verschijnen rapport Digitalisering van de leefwereld. De achterblijvers van de informatiesamenleving zijn vooral alleenstaande vrouwen, 65-plussers, lager opgeleiden, de lagere inkomensgroepen en werklozen.
Uit dit rijtje valt al af te leiden dat de computer niet tot een nieuwe vorm van sociale ongelijkheid heeft geleid, zoals vaak wordt gevreesd. Veeleer worden bestaande vormen van ongelijkheid weerspiegeld op het gebied van informatietechnologie.
Deze ongelijkheid vormt echter geen onoverbrugbare kloof, aldus het SCP. Ook onder achterstandsgroepen groeit het bezit van een pc en een internetaansluiting. Vooral jonge alleenstaande vrouwen lopen hun achterstand snel in.
Deze ontwikkeling zal de komende jaren bevorderd worden doordat computers steeds goedkoper en gebruiksvriendelijker worden. Ook de telefoonkosten zullen waarschijnlijk dalen.
Onlangs pleitte D66-leider De Graaf nog voor het fiscaal aftrekbaar maken van de aanschaf van computers. Minister Vermeend van Sociale Zaken werkt aan een plan om werklozen of mensen met een laag inkomen van een goedkope computer te voorzien. Volgens SCP-onderzoeker dr. J. de Haan zijn zulke plannen in het algemeen overbodig. ‘Wij geloven dat de verspreiding van het computerbezit min of meer vanzelf zal verlopen. Ook bijachterstandsgroepen. En zij die er geen belang in zien, trek je niet over de streep met een belastingvoordeel.’ Dergelijke plannen lijken De Haan alleen nuttig voor specifieke groepen, zoals werklozen die gemotiveerd zijn voor een baan waarvoor kennis van computers nodig is.
Het SCP vindt dat de overheid het aanleren van computervaardigheden wel zou moeten stimuleren, maar zet vraagtekens bij de forse investeringen in het basis- en voortgezet onderwijs. De meeste kinderen leren immers thuis al met de computer omgaan. Bovendien zijn de resultaten van deze inspanningen pas over geruime tijd zichtbaar op de arbeidsmarkt.
‘Het zou best eens efficiënter kunnen zijn om oudere werknemers bij te scholen. Die leren het niet uit zichzelf en zijn direct inzetbaar’, zegt onderzoeker De Haan.
Impact ICT op tweedeling maatschappij wordt onderschat
17-02-2010 Door Harm Wesseling
Computable Expert
Harm Wesseling
Harm Wesseling MBA
Business Unit Director
Expert van Computable voor de topics: Infrastructuur, Management en Maatschappij
Even een greep uit de dagbladen: ‘Zonder internet wordt het voor de ouderen steeds moeilijker bankieren’ en ‘De balans tussen werk en privé is aan het verschuiven door invloeden van het smartphones en het nieuwe werken’. Allemaal duidelijke signalen over de greep van ict op onze maatschappij. Wie nu nog moeite heeft met de digitale wereld, gaat het steeds moeilijker krijgen in deze verschuivende wereld. Zelfs in de troonrede werd gerefereerd naar de impact van de snelle ict-ontwikkelingen op onze maatschappij. Het is blijkbaar moeilijk voor velen om het voortrazende ontwikkelingstempo bij te benen. De mensen van de oldschool maatschappij kijken niet naar de nieuwe mogelijkheden, maar juist naar de beperkende. Dat is logisch en voor deze mensen ook zeer beangstigend. De vraag is wat wij daar als de BV Nederland aan kunnen en willen doen. Daarbij de vraag of we dit vraagstuk niet enorm onderschatten, als we de geluiden van de wat meer op leeftijd zijnde Nederlanders aanhoren.
De twee belangrijkste gevolgen van de toenemende impact van ict, die we nu als negatief punt zien:
Sociale cohesie: Het eerste risico bij sociale cohesie is natuurlijk dat dit een paradox is. Aan de ene kant bevordert dit het verkrijgen van nieuwe contacten via een laagdrempelige weg (Hyves, Facebook, Linkedin), aan de andere kant is hier een risico voor verslaving en vereenzaming. Daarbij kan uit deze sociale cohesie ook een maatschappelijke segregatie ontspringen. Deze ontwikkeling is het gevolg van het feit dat mensen elkaar makkelijk en sneller zullen uitzoeken op gelijksoortigheid en interesses. Mensen zullen nog vaker dan in de echte wereld een contact uitkiezen met dezelfde interesse, opleidings- en inkomensniveau. Ict wordt gebruikt om deze segregatie te maximaliseren. De juiste wijze om hiermee om te gaan is het houden van gewone face-to-face contacten, naast je digitale contacten, en deze vooral niet te vervangen.
Sociale normen: De grenzen zijn makkelijker op te zoeken voor wat wel en niet mag op het net. Hoe zorgen we dus dat ook zonder direct contact de normen en waarden gehandhaafd blijven? Het aloude gezegde is, met dit in het achterhoofd, al aangepast: ‘al is de leugen nog zo snel, het internet achterhaalt hem wel.’ De politiek zou kunnen beginnen door het strafbaar maken van misbruik van identiteiten voor bepaalde zaken.
De bovenstaande gevolgen zijn altijd aanwezig. We kunnen echter wel zorgen dat we ze zo minimaal mogelijk houden door de discussie hierover openbaar te voeren. Daarnaast niet alleen over de problemen praten, maar ook over de oplossingen die we kunnen aandragen om de Impact van informatietechnologie op de tweedeling van onze maatschappij te minimaliseren. Dit kunnen we doen met een logische drietrapsraket, waarbij we allereerst de problemen onderkennen, maar daarnaast ook de digitale minderheden. Om vervolgens de beste practices te integreren in ons normale bestaan.
Onderkennen
Allereerst moeten we het probleem eerst onderkennen. Dat betekent dat we onderkennen dat er digitale minderheden zijn en dat die zonder hulp van buitenaf in een isolement komen. Hierdoor kunnen zij minder gebruik maken van de aangeboden mogelijkheden, bijvoorbeeld internetbankieren, digitaal loket bij de gemeente of sociale contacten onderhouden op een digitale manier.
Onderwijs
Vervolgens moeten we deze digitale minderheden onderwijzen. Dit moet vooral op de onderwijsinstellingen gebeuren rond de technische vraagkant, maar we moeten ook onderwerpen meenemen die meer van deze tijd zijn. Denk hierbij aan de enorme hoeveelheid informatie die er op het internet bestaat. De zoektocht naar juiste of gewilde informatie tussen al die goedbedoelde en vooral ook niet-gezochte onjuiste informatie. Ook moet de overweldigende werking van het internet niet vergeten worden rondom het verslavingsthema.
Integreren
Om bovenstaande goed te integreren moet er beleid gemaakt worden rondom de digitale tweedeling, waarbij we ervoor moeten waken dat de digitale minderheid het internet niet gaat gebruiken als virtuele drug, maar vooral het besef en de opleiding krijgen om zijn of haar status en welzijn hiermee te verbeteren. Om meer grip te krijgen op je maatschappelijke status en de mogelijkheden die organisaties mensen online bieden maximaal te benutten. Juist de groepen die dit het meeste nodig hebben, hebben hier de minste notie van.
Wanneer we de discussie hierover blijven voeren, zijn we al een stap onderweg om de onvermijdelijke tweedeling zo dicht bij elkaar te houden.
Harm Wesseling
Business unit director
Getronics Consulting
Read more: http://www.computable.nl/artikel/opinie/maatschappij/3253058/2429449/impact-ict-op-tweedeling-maatschappij-wordt-onderschat.html#ixzz3GfSQNzKU