17 oktober 2014
Het aantal slachtoffers van arbeidsongevallen in het wegvervoer en de distributie is de laatste jaren licht gedaald.
Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Toch is de inspectie nog niet tevreden. Vooral kleinere bedrijven schieten tekort bij de naleving van de arbo-wetgeving.
Volgens de Inspectie SZW waren er in 2010 nog 193 slachtoffers van een ongeval op de werkvloer of onderweg. In 2011 waren dat er 172 en in 2012 ging het om 164 slachtoffers. In veel gevallen betrof het ongevallen met heftrucks. De belangrijkste risico's zijn aanrijd- en valgevaar. Daarmee lijkt het dus de goede kant op te gaan. De inspectie ziet ook verbetering van de naleving van regels voor het veilig omgaan met 'gegaste' containers en het voorkómen van inpandige uitstoot van dieseluitlaatgassen. Toch moet de dienst bij ongeveer de helft van zijn inspecties nog steeds 'handhavend' optreden. Meestal komt het tot een waarschuwing of een 'eis tot naleving'. Een veel voorkomende overtreding is het ontbreken van een risico-inventarisatie en – evaluatie. Waar die inventarisatie er wel is, is ze dikwijls verouderd.
Minder arbeidsongevallen, maar twijfel blijft
28-10-2014 Het aantal slachtoffers van arbeidsongevallen in de deelsectoren wegvervoer en distributie vertoont een licht dalende trend: van 193 in 2010 via 172 in 2011 naar 164 in 2012. Dat meldt de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) in de sectorrapportage Logistiek en Transport. De belangrijkste risico’s zijn hier aanrijd- en valgevaar. Bij een aanzienlijk deel van dit soort ongevallen is een heftruck betrokken. Daniëlle Gevers Deynoot-De Booij, Senior Beleidsadviseur bij EVO, geeft een toelichting bij deze ontwikkeling. Ze heeft hoop, maar ook twijfels.
Scepsis
“Er is een lichte tendens in het aantal ongevallen waarneembaar de laatste jaren. Dat stemt hoopvol, gezien alle campagnes (denk aan Bewust Veilig en Heftruckhelden) die EVO heeft gevoerd, al dan niet samen met partnerorganisaties en inspectie zelf. Toch is enige scepsis op zijn plaats.
Plan van aanpak
Zo heeft de helft van de bedrijven in de sector onvoldoende in kaart welke risico’s de werknemers dagelijks lopen tijdens hun werk. En als werkgevers de risico’s wél kennen, nemen zij niet altijd voldoende maatregelen om die te beperken of te beheersen. Een plan van aanpak ontbreekt vaak en 69 procent van de bedrijven houdt geen ongevallenregistratie bij. Met name de kleinere bedrijven (met minder dan 20 werknemers) leven de arbowetgeving onvoldoende na.
Deskundigheid
Bedrijven die begrippen als ‘gezond’ en ‘veilig’ verankeren in de organisatie en hun bedrijfsvoering nemen vaker de juiste maatregelen die arbeidsrisico’s verlagen. De inspectie wijst er op dat met name deze kleinere bedrijven behoefte hebben aan deskundigheid en informatie uit de eigen sector om hun arbeidsverplichtingen na te komen.
Stress
De belangrijkste risico’s zijn nog altijd aanrijd- en valgevaar, fysieke belasting, gevaarlijke stoffen en agressie, geweld en werkstress. Die drie laatstgenoemde worden echter nauwelijks door werkgevers gezien als een arbeidsrisico. Stress op het werk kan voor zeer onveilige situaties zorgen en werknemers lijken niet altijd aan de bel te durven trekken. Voor overige arbo-aspecten lijkt een vermindering te zijn van overtredingen zoals met betrekking tot dieselmotorenemissies (van heftrucks) en ten aanzien van gegaste containers. Maar beide komen helaas nog steeds voor.
Het aanrijd- en valgevaar komt voornamelijk voor in de magazijnen. Nog altijd zijn er werknemers die op de vorken van de truck staan, soms zelfs met medeweten van de werkgever, om iets te repareren. Vaak ook zomaar voor de lol. Veel ernstige ongevallen zijn hiervan het gevolg. Dit heeft alles te maken met gedrag, bewustzijn en de veiligheidscultuur in het bedrijf.
Aandacht
Aanrijdingen met voetgangers staat op nummer één van de ongevallen. Al jaren. EVO heeft gevraagd om meer onderzoek naar de gedragsaspecten van de voetganger. Waarom treedt deze plots in de gevarenzone, terwijl er bijvoorbeeld wel een voetpad is? Onder het motto ‘de juiste aandacht op de juiste plek’ denkt EVO ook daar meer in te kunnen bereiken. Integrale aanpak van veiligheid is de basis voor vermindering van ongevallen.
Onveilig
De meest voorkomende overtredingen van de werkgevers in het magazijn betreffen de arbeidsplaatsen. Het gaat dan om:
•niet gescheiden wegen voor voetgangers en voertuigen
•onveilige inrichting van de arbeidsplaats maar ook om oneffenheden van de vloer;
•arbeidstijden
•arbeidsmiddelen zoals machines en heftrucks (slecht onderhoud); ook instabiele stellingen.
Dit zijn dan ook veelal de voornaamste oorzaken van de ongevallen.
Recidivisten
Het niet in orde zijn van de inrichting van de arbeidsplaats en de veiligheid van de arbeidsmiddelen, samen met het niet aanwezig zijn of opvolgen van de RI&E (Risico-Inventarisatie & -Evaluatie) vormen belangrijke elementen in de risicoaanpak van de inspectie de komende tijd. Daarbij zal extra worden gelet op factoren die leiden tot onveilig gedrag: veiligheidscultuur bedrijf; werkdruk; voorlichting; onderricht en toezicht op de werknemers.
Deze aspecten worden beoordeeld in combinatie met fysieke veiligheidsmaatregelen op de arbeidsplaats, zoals gescheiden voetpaden. Daarbij worden bedrijven die eerder overtredingen begingen intensiever gecontroleerd en harder aangepakt. Ondanks de controles blijken er veel recidivisten te zijn.
Uitdieping
De rijvaardigheid van de chauffeur staat in de top drie van de oorzaken van ongevallen met heftrucks. Uit de rapportage blijkt echter niet waar het dan aan schort. Gaat het om onvoldoende rijvaardigheid op dat moment, in die specifieke situatie? Is er helemaal geen opleiding? Is de chauffeur niet of onvoldoende opgeleid voor het transportmiddel waar hij dan mee rijdt? Zijn het nieuwkomers met onvoldoende ervaring? Heel veel vragen waarvan de beantwoording een gerichte aanpak meer mogelijk maakt. EVO vraagt om meer duidelijkheid hierin en is in gesprek met het RIVM voor nadere uitdieping van de bestaande gegevens.”
Tot slot vijf aandachtspunten om de doelstellingen te halen:
•medewerkers moeten op een veilige plaats zijn (dat is niét op de vorken; niét te dichtbij laden en lossen en lopen op voetgangersgedeelte)
•gescheiden voetgangers-en rijgedeelte; geen obstakels op rijgedeelte
•chauffeur moet de juiste competentie voor het voertuig hebben en ervaring om het voertuig te besturen
•visueel contact met voetgangers. Deze moeten beter zichtbaar zijn (door middel van bijvoorbeeld hesjes)
•zorg voor een effen vloer en een stabiele ondergrond
Daniëlle Gevers Deynoot-de Booij
‘Kleinere bedrijven leven Arbowetgeving slecht na’
Werkgevers nemen onvoldoende maatregelen om risico’s binnen hun bedrijf te beperken of te beheersen. Vooral kleinere bedrijven schieten tekort in het naleven van de Arbowetgeving. Dit blijkt uit de rapportage 2014 van de Inspectie SZW over de arbeidsomstandigheden in de sector Transport en Logistiek.
Uit inspecties, die plaatsvonden van 2011 tot en met 2013, blijkt dat werknemers in de transport en logistiek blootstaan aan verschillende risico’s. Bij ongeveer de helft van de inspecties moest de Inspectie in verband met een overtreding handhavend optreden, meestal met een waarschuwing of een eis tot naleving van de regels. Het ontbreken of niet actueel zijn van een risico-inventarisatie en -evaluatie is een overtreding die de Inspectie vaak tegen is gekomen.
Bedrijven die hun zaken niet of onvoldoende op orde hadden, worden opnieuw bezocht. De Inspectie SWZ is daar dit jaar mee begonnen. Bij herhaling van de overtredingen, worden de sancties steeds zwaarder.
Minder slachtoffers
Verder blijkt uit de rapportage van de Inspectie SZW dat het aantal slachtoffers van arbeidsongevallen in de deelsectoren wegvervoer en distributie een licht dalende trend vertoont: 193 in 2010, 172 in 2011, 164 in 2012. De belangrijkste risico’s zijn hier aanrijd- en valgevaar. Bij een aanzienlijk deel van dit soort ongevallen is een heftruck betrokken.
Zowel voor het veilig werken met ‘gegaste’ containers als voor het voorkómen van inpandige uitstoot van dieseluitlaatgassen wijzen de resultaten van de inspecties op een verbetering van de naleving.
Voor het risico agressie en geweld bleek in deze deelsectoren dat een groot deel van de bedrijven dit niet goed in beeld heeft en geen of onvoldoende maatregelen heeft genomen om het te beheersen.
Daling bedrijfsongevallen door succesvolle veiligheidscampagnes
Zoetermeer, 17 oktober 2014
EVO: conclusies Inspectie SZW stemmen hoopvol en sceptisch tegelijk
Verladersorganisatie EVO denkt dat de lichte daling van het aantal ongevallen in de logistiek en het transport vooral te danken is aan veiligheidscampagnes van organisaties bij bedrijven en een betere communicatie en handhaving vanuit de Inspectie SZW (de vroegere arbeidsinspectie). EVO noemt het wel zorgelijk dat de helft van de werkgevers volgens het rapport onvoldoende zicht heeft op de veiligheidsrisico’s in hun bedrijf – de komende jaren moeten bedrijven deze risico’s dan ook in kaart brengen en maatregelen nemen.
Vanmorgen verscheen de rapportage 2014 van de Inspectie SZW over de arbeidsomstandigheden in de logistiek en het transport. Volgens EVO, belangenbehartiger van 20.000 handels- en productiebedrijven, schetst de rapportage een goed beeld van de veiligheid in en om het magazijn. En dat is belangrijk, want Nederland telt ruim 100.000 bedrijven met een magazijn.
Inspectie
Uit het rapport blijkt dat bedrijven die gezondheid en veiligheid in hun bedrijfsvoering verankeren, vaker arbeidsrisico’s verlagen. De Inspectie wijst er op dat vooral kleinere bedrijven behoefte hebben aan meer informatie op dit gebied. EVO vindt het daarom onverstandig dat de Inspectie van plan is om een ‘minder meedenkende rol’ te spelen. Bedrijven die hulp kregen van SZW, ervoeren dit namelijk als zeer positief. Wel ondersteunt EVO het streven van de Inspectie om intensiever te controleren op notoire overtreders en recidivisten.
Ongevallen
De doelstelling om ongevallen met 20 procent te verminderen is volgens EVO alleen haalbaar als de veiligheid in bedrijven integraal wordt aangepakt, gericht op management, teamleiders en de mensen op de werkvloer (heftruckchauffeurs en andere magazijnmedewerkers). Ongevallen tussen heftrucks en voetgangers staan volgens het rapport in de top-3 van ongevallen. Om de doelstelling van 20 procent toch te halen, moeten de inspanningen zich volgens EVO daarom nu vooral richten op meer veiligheidsbewustzijn van voetgangers in en om het magazijn, zoals bijvoorbeeld gescheiden voetgangers- en rijgedeelten en het op niveau houden van de competenties van heftruckchauffeurs. EVO gaat daarom samen met andere organisaties campagnes als Bewust Veilig de komende jaren voortzetten.
Magazijnen
Tot slot vindt EVO het een gemiste kans dat de Inspectie risico’s in magazijnen niet apart in kaart brengt. De Inspectie onderzocht naast de logistiek ook de veiligheid in het transport, maar het onderzoek kan meer effect bereiken door de groothandel en industrie ook expliciet uit te lichten. Zo constateert de Inspectie dat in ‘wegvervoer, distributie en groothandel’ 33 procent van de overtredingen veroorzaakt worden door slecht onderhoud van transportmiddelen. Een nadere uitsplitsing naar bedrijfscategorieën maakt volgens EVO echter een veel gerichtere veiligheidsaanpak mogelijk.