DEN HAAG – Gevangenisbewakers staan onder grote druk door het vele geweld dat ze meemaken en alle overuren die ze moeten maken. Een nieuwe bezuinigingsronde en nog een extra ontslagronde zullen daarom tot onveilige situaties leiden, waarschuwt de sector.

Foto: ANP
Uit cijfers van het ministerie van Veiligheid en Justitie die deze krant in handen heeft, blijkt dat in 2013 in het gevangeniswezen 16.952 overtredingen van de Arbeidstijdenwet zijn gemeld. Bert Koops, voorzitter van de groepsondernemingsraad gevangeniswezen, stelt dat die cijfers nog schokkender zijn dan ze lijken omdat ongeveer de helft van de circa tienduizend werknemers in de sector, de cipiers en niet de mensen op kantoor, op moet draaien voor al deze overuren.

Geweld

De interne cijfers laten ook zien dat er veel geweld wordt gebruikt tegen de gevangenisbewakers. In 2012 werd er 493 keer geweld gebruikt tegen gevangenispersoneel. Dertien keer ging de bajesklant zo over de schreef, dat de cipier er ernstig letsel aan overhield. Verbaal geweld wordt vrijwel niet meer gemeld, vertellen gevangenisbewakers. Scheldpartijen en bedreigingen zijn aan de orde van de dag.

Zwaar werk

Volgens Koops draait vooral een aantal mensen in de gevangenis op voor veel werk. De Interne Bijstandsteams (IBT), een soort clubs van ME’ers in de gevangenis die bestaan uit ’gewone’ cipiers, kunnen elk moment van de dag worden opgeroepen om een gevangene al vechtend weer onder controle te krijgen. „Zwaar werk. Die jongens worden soms om vier uur ’s nachts opgeroepen en moeten om halfacht weer aan hun gewone dienst beginnen.”

Gevaarlijk

Nu er nog eens maximaal 700 extra banen dreigen te verdwijnen in de sector en het geld om dat te voorkomen nog niet in zicht is, ziet Koops het somber in. Zeker omdat er al meer dan 2000 banen zouden verdwijnen. „Dan worden die teams nog kleiner en is het niet meer te bolwerken.” Volgens Koops wordt het gewoonweg onveiliger als cipiers met nog minder mensen hun gevaarlijke werk moeten doen. „De veiligheid van Nederland staat op het spel als wij ons werk niet goed kunnen doen.”

Overtredingen

Een woordvoerder van verantwoordelijk staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) reageert dat de cijfers over de overtredingen van de Arbeidstijdenwet kloppen. „Maar het zijn voorlopige cijfers, waar we waarschijnlijk maatregelen op gaan nemen.” Hij wijst erop dat geweldscijfers in de gevangenis de laatste jaren wel dalen.

Extra geld

Teeven wilde eigenlijk achter de schermen extra geld voor het gevangeniswezen regelen om een nieuwe ontslagronde te voorkomen, maar vooralsnog zijn er geen geluiden rondom de begrotingsonderhandelingen te horen over meer financiële ruimte voor zijn departement.

Het ministerie heeft juist flinke tegenvallers en zal wellicht juist moeten snijden in diensten als het gevangeniswezen. Omdat er minder snelheidsboetes zijn uitgeschreven, loopt het departement bijvoorbeeld maximaal 80 miljoen euro mis.